Phụ phí hành lý - "con gà đẻ trứng vàng" của hàng không giá rẻ

Hành khách tại châu Âu đã chi hơn 10 tỷ euro (11,2 tỷ USD) trong năm 2024 chỉ để mang hành lý xách tay lên cabin của 7 hãng hàng không giá rẻ lớn nhất lục địa. Đây là một con số "khủng" cho thấy các hãng hàng không đã biến phụ phí hành lý thành "bí mật" kinh doanh sinh lời khổng lồ, thậm chí vượt qua cả doanh thu bán vé chính.

Con gà đẻ trứng vàng

Thực trạng giá cước hành lý đôi khi còn đắt hơn cả vé máy bay, và có thể "đội" lên chóng mặt nếu vali vượt quá vài centimet kích thước quy định, đang trở thành nỗi ám ảnh của nhiều du khách. Dù các "chiêu trò" của hàng không giá rẻ không còn quá xa lạ, nhưng nhiều người vẫn dễ dàng mắc bẫy bởi những quy định "đánh đố" hành khách.

Tại Bỉ, tổ chức bảo vệ người tiêu dùng Testachats vừa chính thức đệ đơn kiện Ryanair vì "thiếu minh bạch" trong việc áp dụng phí hành lý xách tay. Đối với các hãng bay, những khoản thu này, được xếp vào loại "phụ trợ" (không đến trực tiếp từ doanh thu bán vé), thực sự là những "con gà đẻ trứng vàng". Riêng tại Ryanair, các khoản thu này hiện chiếm hơn một phần ba tổng doanh thu, đạt 4,7 tỷ euro trên tổng doanh thu 13,95 tỷ euro.

Các khoản thu phụ trợ thậm chí còn là động lực tăng trưởng chính của các hãng hàng không giá rẻ, với mức tăng 10% trong năm nay, trong khi doanh thu từ bán vé chỉ tăng vỏn vẹn 1%. Theo một điều tra của tờ báo Corriere della Sera của Italy (I-ta-li-a), trong số các dịch vụ trả phí, phụ phí hành lý xách tay mang lại lợi nhuận cao nhất. Ước tính, hành khách đã chi hơn 10 tỷ euro trong năm 2024 cho hành lý xách tay trên các chuyến bay của Ryanair, easyJet, Wizz Air, Vueling, Eurowings, Transavia và Volotea. Con số này chỉ tính riêng hành lý mang lên cabin, không bao gồm hành lý ký gửi.

Mặc dù các hãng thường cho phép mang một túi nhỏ miễn phí, nhưng họ lại tính phí, thậm chí phụ phí rất cao cho các hành lý khác, đặc biệt khi vượt quá kích thước cho phép. Mức phí này có thể dao động từ 20 euro đến gần 80 euro cho mỗi vali. Đây thực sự là một "món lời lớn" khi có tới 390 triệu lượt hành lý xách tay đã được tính phí bởi các hãng giá rẻ tại châu Âu trong năm ngoái.

Theo Corriere della Sera, dịch vụ này mang lại tỷ suất lợi nhuận cao nhất trong ngành hàng không. Mặc dù hành lý xách tay làm tăng trọng lượng và tiêu thụ nhiên liệu, nhưng khoản phí thu được lại vượt xa chi phí phát sinh. Cụ thể, chi phí nhiên liệu tăng thêm cho 120 hành lý xách tay không quá 156 euro mỗi chuyến bay. Tuy nhiên, nếu một hãng hàng không giá rẻ tính phí 25 euro mỗi hành lý, họ có thể thu về 3.000 euro, với lợi nhuận ròng gần 2.850 euro mỗi chuyến.

Ryanair, vị vua "hái tiền" và những "bí mật" riêng

Không ngạc nhiên khi Ryanair đứng đầu về doanh thu "phụ trợ" trong số các hãng được khảo sát. Với 1,11 triệu chuyến bay trong năm 2024, hãng đã vận chuyển khoảng 156 triệu vali hành lý xách tay, mang về tổng cộng 3,5 tỷ euro.

Thành công của Ryanair không chỉ đến từ lượng hành khách khổng lồ (hơn 200 triệu lượt vào năm ngoái, kỷ lục ở châu Âu) mà còn nhờ những "bí quyết" đặc biệt để tối đa hóa phụ phí hành lý. Máy bay Boeing 737 Max mới của Ryanair có khoang chứa hành lý phía trên ghế ngồi rộng rãi hơn so với hầu hết các đối thủ, cho phép chở từ 118 hành lý trên Boeing 737-800 lên tới 178 trên dòng Max.

Thêm vào đó, Ryanair còn áp dụng kích thước vali xách tay nhỏ hơn (55x40x20cm) so với quy định chung (55x40x25cm). Chỉ vài centimet khác biệt này có thể khiến hành khách phải trả thêm một khoản phí không nhỏ.

Xếp sau Ryanair là easyJet (Anh) với 2,2 tỷ euro doanh thu từ hành lý xách tay năm 2024. Wizz Air và Vueling mỗi hãng thu về hơn 1 tỷ euro, tiếp theo là Eurowings (650 triệu euro), Transavia (hơn 450 triệu euro) và Volotea (khoảng 200 triệu euro).

Thực trạng này đặt ra nhiều câu hỏi về sự minh bạch trong chính sách giá của các hãng hàng không giá rẻ, cũng như quyền lợi của hành khách khi lựa chọn hình thức di chuyển tiết kiệm này.