Phát triển nguồn nhân lực công nghiệp công nghệ số

Tiếp tục Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng 14/6, các đại biểu đã thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số và Luật Hóa chất (sửa đổi).

Chính sách thu hút, phát triển nhân tài công nghệ số

Với 441/445 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội chính thức thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số. Luật quy định về phát triển công nghiệp công nghệ số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, tài sản số, quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, Luật quy định một số chính sách phát triển công nghiệp công nghệ số, trong đó huy động nguồn lực đầu tư cho nghiên cứu, phát triển, thiết kế, chuyển giao công nghệ; từng bước làm chủ công nghệ số; xây dựng hạ tầng công nghiệp công nghệ số dùng chung quy mô vùng, quốc gia nhằm thúc đẩy hoạt động công nghiệp công nghệ số.

Bên cạnh đó, đào tạo, phát triển nguồn nhân lực công nghiệp công nghệ số; phát triển cơ sở giáo dục, cơ sở giáo dục nghề nghiệp chuyên ngành công nghệ số; có cơ chế ưu đãi đặc biệt nhằm thu hút, trọng dụng nhân lực công nghiệp công nghệ số chất lượng cao, nhân tài công nghệ số.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, một trong những điểm mới đáng chú ý tại dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số là chính sách thu hút, phát triển nhân tài công nghệ số. Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dự thảo Luật sử dụng thuật ngữ "nhân tài công nghệ số" để chỉ những người có trình độ, kinh nghiệm, đóng góp nổi bật trong lĩnh vực công nghệ số, bao gồm cả khu vực nhà nước và tư nhân.

"Đây là lĩnh vực có tốc độ đổi mới rất cao nên việc phát triển nguồn lực chất lượng là vấn đề then chốt" - ông Lê Quang Huy nói.

Dự thảo Luật quy định rõ về tiêu chí đánh giá nhân tài, dẫn chiếu theo pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để bảo đảm tính khả thi và minh bạch trong tổ chức thực hiện. Điều này được kỳ vọng sẽ tạo ra cơ sở pháp lý để tuyển chọn, sử dụng và đãi ngộ đúng người, đúng năng lực trong thời đại chuyển đổi số.

Về trí tuệ nhân tạo, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã được chỉnh lý để tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nhân lực AI trong và ngoài hệ thống cơ quan nhà nước. Cụ thể, tại Điều 18, dự thảo luật quy định thúc đẩy hoạt động đào tạo, đào tạo lại và bồi dưỡng kỹ năng công nghệ số (bao gồm cả AI) trong hệ thống giáo dục quốc dân. Đồng thời, Luật cũng khuyến khích các doanh nghiệp, cơ quan nhà nước chủ động xây dựng chiến lược phát triển nhân lực phù hợp với yêu cầu của thời đại công nghiệp 4.0.

Không chỉ dừng ở đào tạo, dự thảo Luật còn xác định trí tuệ nhân tạo là lĩnh vực trọng tâm cần ưu tiên nghiên cứu, phát triển và ứng dụng, được thể hiện rõ tại Điều 43. Các nội dung này sẽ là nền tảng để xây dựng chính sách hỗ trợ đào tạo chuyên sâu và nghiên cứu AI bài bản, có định hướng.

Cũng theo dự thảo Luật, tài sản số đã được quy định là tài sản theo pháp luật dân sự hiện hành. Quyền tài sản, quyền sở hữu, giao dịch, bảo mật, trách nhiệm, giải quyết tranh chấp, quản lý rủi ro… đã được điều chỉnh theo quy định của pháp luật hình sự, pháp luật về phòng chống tham nhũng, chống rửa tiền và pháp luật có liên quan.

Do đó, nhằm bảo đảm tính khả thi, linh hoạt và ổn định của hệ thống pháp luật, dự thảo Luật chỉ quy định mang tính nguyên tắc về vấn đề này và giao Chính phủ quy định cụ thể cho phù hợp với thực tiễn phát triển.

Chú trọng đến hóa chất thân thiện với môi trường

Cũng trong phiên sáng 14/6, Luật Hóa chất (sửa đổi) được Quốc hội thông qua với 442/445 đại biểu Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, một nội dung quan trọng đã được chỉnh lý, bổ sung vào dự thảo Luật để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Theo đó, dự thảo Luật quy định, việc phát triển ngành công nghiệp hóa chất hướng đến sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, chú trọng đến hóa chất thân thiện với môi trường.

Cùng đó, dự thảo Luật được chỉnh lý, bổ sung nội dung về "lĩnh vực ưu tiên phát triển trong từng thời kỳ". Các lĩnh vực ưu tiên phát triển sẽ hướng đến phát triển hóa chất có giá trị kinh tế cao để phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Đề nghị bổ sung quy định "bảo đảm các yếu tố an toàn môi trường, an ninh, quốc phòng" cũng được tiếp thu.

Về xây dựng chương trình phát triển các sản phẩm công nghiệp hóa chất mới, công nghiệp hóa chất trọng điểm, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng quy định một trong những nội dung chính của Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất là "Nhiệm vụ, giải pháp thực hiện quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển ngành công nghiệp hóa chất", trong đó đã bao quát các chương trình, đề án phát triển.

Đáng lưu ý, tiếp thu ý kiến đề nghị rà soát để bảo đảm có thể xác định được hóa chất mới thông qua Cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất nhằm thuận lợi trong tổ chức quản lý, dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng giao Chính phủ quy định "trình tự, thủ tục" thực hiện đăng ký hóa chất mới; bổ sung các nội dung liên quan và tích hợp cùng với các quy định trước đây trong dự thảo luật về Cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất để quy định bao quát tại điều 29 về chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về hóa chất.

Dự thảo Luật cũng có một số quy định để truy xuất nguồn gốc của hóa chất, theo đó, tổ chức kinh doanh hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải tuân thủ các quy định về lập phiếu kiểm soát mua, bán hóa chất cần kiểm soát đặc biệt và phải thực hiện xác thực dữ liệu về tổ chức, cá nhân mua, bán theo lộ trình thực hiện do Chính phủ quy định. Tổ chức, cá nhân sử dụng hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải công bố loại hóa chất và mục đích sử dụng hóa chất trên Cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất trước khi sử dụng lần đầu hoặc trước khi thay đổi mục đích sử dụng.