PGS.TS Vũ Việt Bảo, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học TDTT TP.HCM: Tương lai huấn luyện thể thao sẽ gắn với AI và Dữ liệu lớn

PGS.TS Vũ Việt Bảo, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học TDTT TP.HCM vừa tham dự Hội nghị Thể thao Sinh viên Thế giới FISU 2025 tổ chức tại Rhine‑Ruhr, Đức. Đây là một sự kiện có quy mô cũng như tầm ảnh hưởng rất lớn trong giới học thuật thể thao toàn cầu và theo chia sẻ của PGS, TS Vũ Việt Bảo với TT&VH, điều mà ông ấn tượng nhất chính là sự giao thoa giữa công nghệ, giáo dục và thể thao.

* PGS.TS Vũ Việt Bảo: Hội nghị FISU Rhine‑Ruhr 2025 là một diễn đàn học thuật đa chiều, quy tụ chuyên gia, nhà khoa học và hoạch định chính sách thể thao toàn cầu. Chủ đề chính – "Competing for Change: Exploring Sustainability and (Mental) Health through Sports" – phản ánh xu hướng tích hợp thể thao với phát triển bền vững và sức khỏe tinh thần. Điều làm tôi ấn tượng nhất là sự giao thoa giữa công nghệ, giáo dục và thể thao, đặc biệt qua các ứng dụng AI, dữ liệu lớn và công cụ đánh giá khoa học nhằm nâng cao chất lượng huấn luyện và giáo dục thể chất.

- TT&VH: Được biết, bài tham luận của thầy tại hội nghị - về độ tin cậy và giá trị của phiên bản tiếng Việt trong bộ công cụ ISQPE - đã được lựa chọn trình bày. Xin thầy cho biết thêm về nội dung và nhóm nghiên cứu?

* Bài tham luận mang tính thực tiễn và khoa học với chủ đề: "Reliability and Validity of the Vietnamese Version of the International Study of Quality of Physical Education Questionnaire (ISQPE)". Nghiên cứu trải qua các giai đoạn: Dịch thuật, chuẩn hóa văn hóa, kiểm định thống kê và thử nghiệm thực tế tại nhiều cơ sở giáo dục ở Việt Nam. Nhóm nghiên cứu gồm: PGS.TS Vũ Việt Bảo, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐH TDTT TP.HCM; TS. Võ Quốc Thắng, Hiệu trưởng Trường ĐH TDTT TP.HCM; TS. Đào Văn Thâu, Viện trưởng Viện NCKH & CNTT Thể thao, ĐH TDTT TP.HCM; ThS. Nguyễn Ngọc Chơn Tâm, Trường Đại học Đồng Nai và GS. Walter King Yan Ho, Trường Đại học Gakugei Tokyo, Nhật Bản

Công cụ này cho phép chúng ta đánh giá chất lượng giáo dục thể chất một cách khách quan, làm căn cứ cho cải tiến chương trình, nội dung và phương pháp giảng dạy, đồng thời đảm bảo tiệm cận chuẩn quốc tế.

- Trong thời gian tham dự hội nghị, thầy có những trải nghiệm đáng chú ý nào về ứng dụng công nghệ trong huấn luyện thể thao?

* Một làn sóng công nghệ mới đang lan tỏa mạnh mẽ lĩnh vực thể thao toàn cầu. Tại các gian hàng và workshop của Đại học Thể thao Cologne (Đức) – đơn vị đi đầu trong ứng dụng khoa học thể thao – tôi đã tiếp cận các hệ thống sử dụng AI để phân tích kỹ thuật, theo dõi sức khỏe, tối ưu hóa giáo án, và thậm chí dự đoán chấn thương trước khi xảy ra.

Ví dụ, có phần mềm có thể xử lý hàng nghìn dữ liệu chuyển động chỉ trong vài giây, phát hiện lỗi tư thế mà mắt thường không thể nhận ra. Những dữ liệu ấy không chỉ hữu ích cho huấn luyện viên mà còn là tư liệu khoa học quan trọng để đào tạo HLV và bác sĩ thể thao.

- Theo thầy, Việt Nam đang ở đâu trên lộ trình này và cần làm gì để không bị tụt hậu?

* Thể thao Việt Nam đang ở đầu giai đoạn – có nhiều dư địa để khai thác. Để bắt kịp, cần: Đầu tư thiết bị công nghệ tại các trung tâm huấn luyện trọng điểm; Đào tạo nguồn nhân lực liên ngành (thể thao - công nghệ thông tin - y sinh học); Kết nối quốc tế, mời chuyên gia về và đưa giảng viên, sinh viên đi học hỏi; Xây dựng kho dữ liệu thể thao quốc gia để lưu trữ chỉ số VĐV, hồ sơ tập luyện và thành tích. Cuối cùng, đó là tổ chức thí điểm mô hình huấn luyện số tại đội tuyển trẻ hoặc trường thể thao nhằm kiểm chứng hiệu quả trước khi triển khai rộng.

Cũng như thế là khi ứng dụng AI trong thể thao Việt Nam. Nếu triển khai đúng, AI sẽ giúp chúng ta nâng cao thành tích thi đấu; Dự báo chấn thương và kéo dài sự nghiệp vận động viên; Huấn luyện cá nhân hóa, thay vì theo phương pháp đại trà hiện nay; Tối ưu hóa ngân sách huấn luyện dựa trên dữ liệu thực nghiệm, không cảm tính và phát hiện tài năng thể thao sớm trên quy mô quốc gia, thay vì bằng trực giác như trước.

- Cuối cùng, thầy có điều gì muốn nhắn gửi đến sinh viên và thế hệ trẻ đang theo đuổi ngành thể thao không?

* Tôi mong các bạn trẻ thay đổi tư duy: Thể thao hiện đại không chỉ dựa vào sức mạnh cơ bắp mà còn phải kết hợp trí tuệ và công nghệ. Các bạn hãy học AI, lập trình, xử lý dữ liệu song song với tập luyện. Vì những nhà huấn luyện giỏi nhất tương lai sẽ là những "data coach", những chuyên gia biết đọc ngôn ngữ vận động thông qua dữ liệu.

- Xin trân trọng cảm ơn PSG.TS Vũ Việt Bảo và cả nhóm nghiên cứu vì những chia sẻ sâu sắc, thiết thực.