Thứ trưởng Bộ Y tế nói về miễn viện phí cho toàn dân

Chiều 6/5, tại Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4/2025, trả lời báo giới liên quan đến ý kiến chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc tiến tới miễn viện phí cho toàn dân, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, đây là chủ trương lớn, rất nhân văn, thể hiện rõ tính ưu việt của chế độ ta trong việc chăm lo sức khỏe cho nhân dân.

“Chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về tiến tới miễn viện phí cho toàn dân không chỉ là định hướng mang tính chiến lược lâu dài và là mục tiêu mà ngành Y tế đang quyết tâm thực hiện, đây còn là một chính sách chạm tới trái tim của hàng triệu dân và cũng là niềm mong mỏi của người dân”, ông Thuấn nói.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế, việc thực hiện chủ trương này sẽ có tác động tích cực như tăng tiếp cận dịch vụ y tế, chủ động phòng, chẩn đoán, phát hiện và điều trị sớm bệnh tật, tăng hiệu quả điều trị, sử dụng tối ưu nguồn tài chính y tế, giảm gánh nặng tài chính cho người dân, tăng cơ hội thoát nghèo; đồng thời, cải thiện chất lượng nguồn nhân lực, sức khỏe tốt hơn đồng nghĩa với lực lượng lao động năng suất hơn, góp phần tăng trưởng GDP và giảm nguy cơ tụt hậu về kinh tế. Ngoài ra, thúc đẩy công bằng xã hội: miễn viện phí ưu tiên cho đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa sẽ tăng tiếp cận y tế cho các đối tượng yếu thế và giảm chênh lệch giàu - nghèo.

Về định hướng từ năm 2026 - 2030, Thứ trưởng Bộ Y tế thông tin, dự kiến 90% người dân được tiếp cận đầy đủ dịch vụ dự phòng bệnh tật, nâng cao sức khỏe, tiêm chủng vaccine đầy đủ theo độ tuổi, đối tượng, chăm sóc sức khỏe ban đầu, sức khỏe sinh sản, sức khỏe bà mẹ, trẻ em, sức khỏe tâm thần, y tế học đường, sàng lọc nguy cơ sức khỏe, khám sức khỏe định kỳ, quản lý bệnh mạn tính, khám bệnh, chữa bệnh đa khoa tổng quát, y học gia đình ngay từ y tế cơ sở. 100% người dân được khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe trong suốt vòng đời, được sống trong môi trường xanh, sạch, bảo đảm an toàn thực phẩm, chế độ dinh dưỡng hợp lý; người cao tuổi, người khuyết tật, người yếu thế được quan tâm, chăm sóc xã hội.

Ông Thuấn ước tính, 100 triệu người dân, chi phí mỗi lần khám khoảng 250 nghìn đồng thì số tiền chi ra để khám sức khỏe định kỳ cho người dân mỗi năm một lần là khoảng 25 nghìn tỷ đồng/năm.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Y tế, nguồn tài chính cho chăm sóc sức khỏe nhân dân được bảo đảm. Ngân sách nhà nước tăng hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế để phấn đấu 100% dân số có bảo hiểm y tế. Mở rộng phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế và từng bước chi trả cho dịch vụ dự phòng, khám sàng lọc, chẩn đoán sớm và điều trị bệnh ở giai đoạn sớm. Từng bước giảm tỷ lệ chi trả của người dân trong tổng chi tiêu cho sử dụng dịch vụ y tế xuống dưới 20%, tỷ lệ đồng chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế xuống dưới 10% (hiện chi phí trực tiếp từ tiền túi của người bệnh cho chi tiêu y tế đang chiếm từ 40- 45%).

Tầm nhìn đến năm 2045, hệ thống y tế đáp ứng đầy đủ, kịp thời yêu cầu về chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe của nhân dân, giảm gánh nặng chi phí y tế, thực hiện chủ trương người dân không phải chi trả thêm chi phí khi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, góp phần đưa Việt Nam thuộc nhóm quốc gia hàng đầu thế giới về bảo đảm an sinh xã hội trong y tế.

Về một số công việc đã triển khai, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho hay, Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị để báo cáo Chính phủ, trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết về đột phá trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, trong đó đề xuất nhiều giải pháp chú trọng phát triển y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân, tiến tới miễn viện phí cho tất cả người dân.

Bộ cũng đang khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm y tế để trình Chính phủ xem xét, ký ban hành, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2025. Nghị định quy định một số nhóm đối tượng được Nhà nước hỗ trợ mức đóng bảo hiểm y tế, góp phần bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân. Nghị định cũng quy định chi tiết phạm vi, quyền lợi mức hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế.

Cùng với đó, Bộ Y tế đang xây dựng để ban hành các thông tư quy định danh mục, tỷ lệ, mức và điều kiện thanh toán đối với dịch vụ kỹ thuật y tế, thuốc, thiết bị y tế thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế, trong đó quy định tăng tỷ lệ, mức thanh toán một số thuốc, thiết bị y tế theo hướng miễn phí cho một số đối tượng.

Về lộ trình thực hiện, ông Thuấn cho biết, từ năm 2026 đến năm 2030, nghiên cứu, trình Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn thực hiện thí điểm một số chính sách để thực hiện như mở rộng quyền lợi gói dịch vụ y tế cơ bản để tăng lên 20 - 30% mức lương cơ sở (hiện nay là 15%), khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc chẩn đoán, phát hiện sớm một số bệnh, một số đối tượng có nguy cơ (theo độ tuổi, nghề nghiệp...), tăng mức hưởng lên 100% đối với các đối tượng đang có mức hưởng 95%, có lộ trình tăng dần mức hưởng đối với đối tượng đang có mức hưởng 80%.

Ngoài ra, Bộ Y tế sẽ nghiên cứu mở rộng tỷ lệ, mức thanh toán đối với dịch vụ kỹ thuật, thuốc, thiết bị y tế với một số đối tượng như người nghèo, người cận nghèo, người có mức sống trung bình, một số nhóm bệnh. Thiết kế các quỹ thành phần của quỹ bảo hiểm y tế, gồm có quỹ khám bệnh, chữa bệnh, quỹ dự phòng và quỹ hỗ trợ cho một số trường hợp để chi trả thêm cho các bệnh hiểm nghèo. Liên kết giữa bảo hiểm y tế với Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 để tăng hiệu quả, chống lãng phí. Kiểm soát chặt chẽ việc lạm dụng, trục lợi từ việc cung cấp miễn phí dịch vụ khám, chữa bệnh, gây lãng phí nguồn lực, quá tải tại các cơ sở khám, chữa bệnh.

Từ năm 2030 đến năm 2035, Bộ nghiên cứu để sửa đổi toàn diện Luật Bảo hiểm y tế, hoàn thiện các chính sách, quy định, hướng dẫn để thực hiện miễn phí chăm sóc sức khỏe toàn dân bền vững, ổn định, lâu dài.

“Hai định hướng Tổng Bí thư nêu ra gồm khám cho người dân 1 năm 1 lần và miễn viện phí cho toàn dân không chỉ là mục tiêu y tế mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc rằng chính sách phải bắt nguồn từ con người, vì con người và vì một Việt Nam phát triển bền vững. Khám sức khỏe định kỳ và miễn viện phí cho toàn dân không phải là điều quá xa vời nếu chúng ta có quyết tâm chính trị đủ mạnh, sự đồng thuận xã hội rộng rãi và một lộ trình thực hiện rõ ràng, bài bản”, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói thêm.