Phim hoạt hình "Arco" - chuyến du hành xúc động và ngập tràn màu sắc

Phim hoạt hình Arco - do Natalie Portman sản xuất và là phim hoạt hình đầu tay của đạo diễn người Pháp Ugo Bienvenu - đã giành giải thưởng Cristal cao quý nhất tại LHP Hoạt hình Quốc tế Annecy, vừa kết thúc vào cuối tuần trước.

Arco khởi chiếu tại LHP Cannes hôm 16/5, trong một buổi chiếu đặc biệt. Với chất lượng vượt trội, phim đã lập tức được nhiều hãng mua lại để phân phối trên nhiều thị trường.

Những chiến thắng đa dạng

Nhưng trước hết, hãy nói về LHP Annecy 2025. Không chỉ đa dạng trong việc lựa chọn phim tranh giải cũng như trình chiếu, kết quả giải thưởng tại sự kiện này cũng rất phong phú với nhiều thể loại, chủ đề và tới từ nhiều quốc gia khác nhau.

Giải của Ban giám khảo năm nay thuộc về ChaO của đạo diễn người Nhật Bản Yasuhiro Aoki. Phim lấy bối cảnh tương lai gần, nơi con người sống chung với tiên cá, do hãng phim hoạt hình nổi tiếng Nhật Bản Studio 4°C sản xuất.

Bộ phim đầu tay Dandelion's Odyssey của đạo diễn người Nhật Bản Momoko Seto thì giành Giải Paul Grimault - trước đây gọi là Giải đặc biệt của Ban giám khảo. Phim kể về hành trình đáng kinh ngạc của 4 cây bồ công anh sống sót sau vụ nổ hạt nhân. Phim đã khởi chiếu tại Tuần lễ phê bình ở LHP Cannes với tư cách là phim bế mạc.

Cũng thuộc cuộc thi chính, Olivia And The Invisible Earthquake của đạo diễn người Tây Ban Nha Irene Iborra Rizo đã giành được Giải Quỹ Gan Foundation Award for Distribution. Phim xoay quanh Olivia, cô gái đã tạo ra cả 1 vũ trụ điện ảnh để bảo vệ em trai Tim khỏi thực tế khắc nghiệt của cuộc sống.

Little Amelie Or The Character Of Rain của đạo diễn người Pháp Maïlys Vallade và Liane-Cho Han thắng Giải Khán giả bình chọn. Phim được chuyển thể từ The Character Of Rain - tiểu thuyết tự truyện của nhà văn Bỉ từng đoạt giải thưởng Amélie Nothomb, lấy cảm hứng từ những năm đầu đời của bà ở Nhật Bản.

Các chiến thắng ở những cuộc thi phụ cũng rất đặc sắc, như phim tự truyện Endless Cookie của bộ đôi đạo diễn người Canada Seth và Pete Scriver đã thắng giải Contrechamp - giải tôn vinh những tác phẩm vượt ngoài ranh giới thông thường. Xoay quanh mối quan hệ giữa 2 anh em cùng cha khác mẹ, 1 người da trắng và 1 người bản địa, phim lần đầu tiên được trình chiếu tại LHP Sundance vào đầu năm nay.

Trong cuộc thi Phim ngắn, giải thưởng Cristal cao nhất đã được trao cho The Night Boots của đạo diễn người Pháp Pierre-Luc Granjon. Phim cũng giành được Giải Khán giải bình chọn. Trong khi đó, tác phẩm hoạt hình tĩnh vật Les Betes của đạo diễn người Mỹ Michael Granberry đã giành được Giải Ban giám khảo ở mảng thi này.

Một đoạn trong phim "Arco":

Tất nhiên, danh giá nhất tại LHP Annecy vẫn là giải Cristal cho phim truyện, thuộc về Arco. Phim được sản xuất bởi Natalie Portman và Sophie Mas, dưới sự hợp tác của hãng MountainA tại Paris và New York, cùng với Felix de Givry của hãng Remembers tại Paris.

Arco là phim truyện đầu tiên của đạo diễn Ugo Bienvenu, sau các phim ngắn như Maman, L'entretien và các sáng tác truyện tranh. Tác phẩm bán chạy nhất của Bienvenu, tiểu thuyết đồ họa System Preference, đã được dịch sang hơn 10 ngôn ngữ và được phát hành tại Mỹ, Anh và Canada vào cuối năm 2023.

Bienvenu, người từng học và hiện đang giảng dạy tại trường hoạt hình Gobelins nổi tiếng tại Paris, đã xây dựng đội ngũ sản xuất của mình từ những tài năng mà ông đã đào tạo và bồi dưỡng tại trường.

Tầm nhìn độc đáo

Arco rõ ràng là khởi đầu đầy hứa hẹn cho một tác giả mới nổi như Ugo Bienvenu - người đã miệt mài với những bộ phim ngắn, MV, tiểu thuyết đồ họa và phim hoạt hình ngắn cho Hermès. Một trong những hình minh họa của ông cho thương hiệu xa xỉ của Pháp đã trở thành chiếc khăn quàng cổ đình đám có tên "Wow!", mang cảm giác của truyện tranh đến cho hình ảnh cưỡi ngựa vốn gắn liền với thương hiệu này.

Ông còn có con mắt tinh tường về chi tiết, gợi nhớ đến xưởng phim hoạt hình Ghibli lừng danh của Nhật Bản, cũng như nghệ sĩ vĩ đại người Pháp Jean Giraud. Nhưng Bienvenu có một nét rất riêng của ông: Sự bùng nổ về màu sắc.

Arco đưa khán giả đến với cậu bé Arco, khoảng 10 hoặc 11 tuổi, sống trong một tương lai xa, nơi mà nhân loại sống giữa những đám mây, trên những chiếc cọc.Và đến một thời điểm, người dân trên trái đất nhận ra rằng bề mặt hành tinh cần được nghỉ ngơi.

Khán giả vẫn thấy Arco cho gà ăn và đổ thức ăn vào máng cho lợn. Đây có thể là một nền văn minh cực kỳ tiên tiến mà cậu là một phần của nó, nhưng nó cũng đã trở lại với những điều cơ bản. Và chẳng mấy chốc, khán giả phát hiện ra rằng mọi người trong tương lai này, khi bước sang tuổi 12, sẽ khoác lên mình chiếc áo choàng cầu vồng có gắn một viên kim cương khúc xạ ánh sáng đặc biệt. Chiếc áo choàng đầy màu sắc này có thể dùng để bay trong không trung và… quay ngược thời gian.

Arco vẫn chưa đủ tuổi để bay, nhưng điều đó không ngăn cản được cậu bé. Cậu lấy trộm chiếc áo choàng của chị gái mình khi những người còn lại trong gia đình đang ngủ và thực hiện cú bay đầu tiên.

Sau đó, khán giả được giới thiệu với một cô gái tóc đen cùng tuổi Arco, tên là Iris. Cô sống trên mặt đất, trong một cộng đồng ở ngoại ô, nơi người chăm sóc chính cho cô là một con robot tên Mikki. Những ngôi nhà ở đây đều có khiên giống như bong bóng, để bảo vệ con người khỏi những cơn giông bão do biến đổi khí hậu gây ra hoặc cháy rừng tàn khốc bùng phát.

Bố mẹ cô, bận rộn với công việc, thậm chí không bao giờ ở nhà và chỉ giao tiếp với Iris bằng hình ảnh 3 chiều màu xanh lam theo phong cách Star Wars. Iris có người bạn đồng hành chu đáo là Mikki, nhưng cô vẫn mơ về một điều gì đó trọn vẹn hơn. Và Arco đã rơi vào cuộc sống của cô.

Đúng vậy, Iris đang sống năm 2075, trong quá khứ của Arco (dù đó là tương lai của chúng ta). Trái đất khi đó bị tàn phá nặng nề về môi trường. Câu chuyện từ đó có thể đoán trước được một chút: Arco như cá trên bờ, Iris nhanh chóng trở thành người bạn tận tụy của cậu bé. Nhưng rồi xảy ra những hiểu lầm, rồi những lựa chọn nhầm lẫn, đã đưa 2 đứa bé vào cuộc phiêu lưu nhiều bất ngờ. Tất cả pha trộn trong không khí gây cười đặc trưng kiểu Pháp.

Như trong bất kỳ câu chuyện nào như thế này, Iris vừa cố gắng giúp Arco về nhà, vừa không thực sự muốn cậu bé rời đi. Nhưng Bienvenu đã khôn khéo đưa ra cái kết thúc vô cùng xúc động sau chặng đường dài gập ghềnh.

Bao bọc toàn bộ cốt truyện thú vị là những mảng màu vô cùng mãn nhãn. Giống như đạo diễn phim hoạt hình đoạt giải Oscar vừa qua Flow là Gints Zilbalodis, Bienvenu đã xây dựng xưởng phim của mình quanh nguồn năng lượng trẻ trung của các sinh viên mới tốt nghiệp từ các trường hoạt hình hàng đầu. Nguồn năng lượng này đã giúp mang tới nhiều chi tiết sôi động và màu sắc rực rỡ.

Nhưng cốt lõi vẫn là tầm nhìn độc đáo của Bienvenu khi làm phim hoạt hình: Tại sao tầm nhìn về tương lai phải luôn ảm đạm? Chúng không thể đầy sự ngạc nhiên sao?

Để làm được như vậy, điều quan trọng là phải suy nghĩ tỉnh táo về cách mọi thứ đang diễn ra. Giống như tác giả Star Trek Gene Roddenberry, Bienvenu đang tưởng tượng về một tương lai xa đầy hy vọng và một tương lai gần khá khốn khổ, là sự tiếp nối của hiện tại lúc này.

Con đường phía trước có thể đầy rẫy hiểm nguy, nhưng hy vọng vẫn có thể chờ đợi ở phía bên kia cầu vồng. Và Bienvenu chắc chắn cũng đã mang đến cho khán giả hy vọng rằng hoạt hình có thể tiếp tục là phương tiện cho những viễn cảnh hoành tráng và những suy ngẫm sâu sắc, có thể là 1 trong những hình thức biểu đạt điện ảnh mang tính cá nhân sâu sắc nhất hiện có.