Nhiều luật quan trọng có hiệu lực từ ngày 1/7/2025

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua 34 luật, 14 nghị quyết quy phạm pháp luật và cho ý kiến 6 dự án luật. Trong đó, nhiều Luật sẽ có hiệu lực ngay từ ngày 1/7/2025.

Cụ thể, nhiều luật quan trọng sẽ có hiệu lực thi hành, bao gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế; Luật Bảo hiểm xã hội 2024; Luật Công đoàn 2024; Luật Thuế giá trị gia tăng 2024; Luật Dược năm 2024; Luật Công chứng 2024; Luật Lưu trữ 2024; Luật Địa chất và Khoáng sản 2024; Luật Di sản văn hóa 2024; Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn 2024; Luật Dữ liệu 2024; Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ 2024; Luật Phòng không nhân dân 2024; Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024; Luật Phòng, chống mua bán người 2024.

Hoàn thiện chính sách an sinh, y tế, công đoàn và thuế

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế có 8 nhóm điểm mới liên quan đến việc sửa đổi, cập nhật đối tượng tham gia; quy định về khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; quy định mức hưởng bảo hiểm y tế khi thực hiện thông cấp khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo hướng dẫn không phân biệt địa giới hành chính theo tỉnh, giữ ổn định tỷ lệ mức hưởng bảo hiểm y tế theo quy định của Luật hiện hành và mở rộng đối với một số trường hợp. Bên cạnh đó, Luật điều chỉnh tỷ lệ chi cho khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế, chi dự phòng và tổ chức hoạt động bảo hiểm y tế từ số tiền đóng bảo hiểm y tế; bổ sung cơ chế thanh toán thuốc, thiết bị y tế được điều chuyển giữa các cơ sở khám, chữa bệnh và thanh toán chi phí dịch vụ cận lâm sàng được chuyển đến cơ sở khác trong trường hợp thiếu thuốc, thiết bị y tế và quy định cơ chế để quỹ bảo hiểm y tế thanh toán cho các trường hợp này...

Luật Bảo hiểm xã hội gồm 11 chương, 141 điều. Đáng chú ý, Luật đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần. Người lao động đã chấm dứt tham gia bảo hiểm xã hội mà có đề nghị thì hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp: Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội; ra nước ngoài để định cư; người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng; người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà cũng không tham gia; bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm.

Luật Công đoàn 2024 gồm 6 chương, 37 điều. Bảo đảm về tài chính công đoàn là một trong những nội dung đáng chú ý tại Luật. Theo đó, Luật giữ nguyên quy định cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã thuộc mọi thành phần kinh tế không phân biệt nơi đã thành lập hay chưa thành lập công đoàn, đều phải có nghĩa vụ đóng kinh phí công đoàn bằng 2% quỹ tiền lương, làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc cho người lao động.

Cũng có hiệu lực từ 1/7 tới, Luật Thuế giá trị gia tăng gồm 4 chương, 18 điều. Đáng chú ý, Luật bổ sung quy định, hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu là hàng hóa, dịch vụ cung ứng trực tiếp cho tổ chức, cá nhân ở nước ngoài và được tiêu dùng ở ngoài Việt Nam hoặc cung ứng trực tiếp cho tổ chức ở trong khu phi thuế quan và được tiêu dùng trong khu phi thuế quan phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất xuất khẩu. Sản phẩm nội dung thông tin số cung cấp cho bên nước ngoài và có hồ sơ, tài liệu chứng minh tiêu dùng ở ngoài Việt Nam theo quy định của Chính phủ cũng thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 0%. Luật sửa đổi quy định: Phân bón, tàu khai thác thủy sản tại vùng biển; máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp theo quy định của Chính phủ; hoạt động nghệ thuật biểu diễn truyền thống, dân gian thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 5%...

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược (Luật Dược năm 2024) gồm 3 điều. Luật có một số nhóm điểm mới liên quan đến chính sách nhà nước về dược và đẩy mạnh phát triển công nghiệp dược; đa dạng hóa hệ thống và phương thức kinh doanh, phân phối thuốc, nguyên liệu làm thuốc; cắm giảm, đơn giản hóa một số điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính; tăng cường phân cấp, phân quyền; quản lý xuất khẩu, nhập khẩu thuốc, nguyên liệu làm thuốc phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế... Luật được ban hành nhằm kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật trong hoạt động quản lý thuốc, trong đó có việc bảo đảm thuốc cho phòng, chống dịch bệnh và các trường hợp cấp bách phát sinh trong thực tiễn, tiếp tục cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động về dược, bảo đảm tăng khả năng tiếp cận thuốc của người dân...

Tạo chuyển biến trong quản lý và phát triển bền vững

Có hiệu lực từ 1/7 tới, Luật Công chứng năm 2024 gồm 8 chương, 76 điều. Luật có một số nội dung mới liên quan đến xác định đúng phạm vi công chứng và thẩm quyền của công chứng viên, quy định về các giao dịch phải công chứng; sửa đổi, bổ sung một số quy định về: công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng, hành nghề công chứng, thủ tục công chứng giao dịch, cơ sở dữ liệu công chứng, lưu trữ hồ sơ công chứng; quy định mới về quản lý nhà nước trong công chứng và thủ tục hành chính lĩnh vực công chứng.

Tương tự, Luật Lưu trữ năm 2024 gồm 3 chương, 65 điều; được xây dựng nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng tại Đại hội XIII về việc hệ thống pháp luật phải thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển các sản phẩm, dịch vụ trong lĩnh vực lưu trữ nhằm khơi dậy khát vọng đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hội nhập quốc tế. Luật tập trung làm rõ 4 chính sách lớn: Thẩm quyền quản lý tài liệu lưu trữ thuộc Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam; quản lý tài liệu lưu trữ điện tử đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và phát triển Chính phủ điện tử; quản lý tài liệu lưu trữ tư; quản lý hoạt động dịch vụ lưu trữ.

Luật Địa chất và khoáng sản năm 2024 được xây dựng tập trung vào 5 chính sách trọng tâm. Đó là chính sách về tài nguyên địa chất, khoáng sản, điều tra cơ bản địa chất, điều tra địa chất về khoáng sản, thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản; hoàn thiện chính sách về bảo vệ tài nguyên địa chất, khoáng sản, chiến lược, quy hoạch địa chất, khoáng sản; hoàn thiện chính sách về khu vực khoáng sản; quản lý hoạt động thăm dò, khai thác khoáng sản; địa chất và khoáng sản.

Luật Di sản văn hóa năm 2024 gồm 9 chương, 95 điều. Một trong những đột phá quan trọng của Luật là mở rộng các quy định liên quan đến phát huy giá trị di sản văn hóa, khai thác và sử dụng di sản, thúc đẩy hợp tác công tư và thành lập Quỹ bảo tồn di sản văn hóa; đồng thời có các quy định liên quan đến chuyển đổi số, số hóa di sản văn hóa và phát huy giá trị di sản văn hóa trên môi trường điện tử.

Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn gồm 5 chương và 59 điều; đã bao quát và cụ thể hóa 3 nội dung chính sách cơ bản. Đó là hoàn thiện các quy định về: hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn; lập, thẩm định, phê duyệt, rà soát, điều chỉnh quy hoạch đô thị và nông thôn; lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch, nguồn kinh phí và các quy định có liên quan khác nhằm nâng cao chất lượng, tính khả thi của quy hoạch đô thị và nông thôn, quyền được tiếp cận, cung cấp thông tin về quy hoạch đô thị và nông thôn.

Tạo hành lang pháp lý quan trọng trong lĩnh vực dữ liệu

Luật Dữ liệu năm 2024 có 5 chương, 46 điều. Một trong những nội dung quan trọng của Luật Dữ liệu là quy định việc xây dựng Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia. Theo đó, Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia được xây dựng nhằm phục vụ việc khai thác, sử dụng chung, đáp ứng hoạt động của cơ quan Đảng, Nhà nước, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; phục vụ thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công, phục vụ chỉ đạo điều hành của Chính phủ; phục vụ công tác thống kê, hoạch định chính sách, xây dựng quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, cơ yếu, đấu tranh phòng, chống tội phạm, xử lý vi phạm pháp luật; phục vụ nhu cầu khai thác, sử dụng, ứng dụng dữ liệu của tổ chức, cá nhân.

Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ năm 2024 gồm 8 chương, 55 điều. Đáng chú ý, về kiểm tra phòng cháy, chữa cháy, Luật quy định, người đứng đầu cơ sở, chủ hộ gia đình, chủ phương tiện giao thông, chủ đầu tư, tự tổ chức kiểm tra, kịp thời phát hiện các sơ hở, nguy cơ mất an toàn dễ gây cháy, nổ ngay tại cơ sở, hộ gia đình, phương tiện giao thông thuộc phạm vi quản lý. Bên cạnh đó, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, UBND cấp xã, cơ quan Công an, cơ quan chuyên môn về xây dựng, cơ quan đăng kiểm, thực hiện kiểm tra về phòng cháy, chữa cháy theo quy định của pháp luật. Luật đã bỏ quy định phòng cháy đối với 11 loại hình cơ sở đang được quy định trong Luật Phòng cháy, chữa cháy hiện hành vì các cơ sở này đều đã có các quy chuẩn, tiêu chuẩn chuyên ngành hướng dẫn quy định về an toàn phòng cháy, chữa cháy...

Luật Phòng không nhân dân năm 2024 gồm 7 chương, 47 điều; tạo khung pháp lý chung cho việc xây dựng, huy động, tổ chức hoạt động phòng không nhân dân; quản lý các hoạt động liên quan đến tàu bay không người lái, phương tiện bay khác và bảo đảm an toàn phòng không, nâng cao hiệu quả pháp lý của hệ thống pháp luật về phòng không nhân dân. Đồng thời góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh toàn diện, phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước để bảo vệ vững chắc vùng trời Tổ quốc Việt Nam, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội để phát triển kinh tế-xã hội.

Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp 2024 gồm 7 chương, 86 điều; quy định về vị trí, nhiệm vụ, nguyên tắc, tổ chức, hoạt động, nguồn lực, chế độ, chính sách; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân về công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Luật quy định nguyên tắc xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp là: Đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự quản lý thống nhất của Nhà nước; tuân thủ Hiến pháp và pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Cũng có hiệu lực từ 1/7 tới, Luật Phòng, chống mua bán người năm 2024 gồm 8 chương, 63 điều. Luật được xây dựng nhằm hoàn thiện pháp luật phòng, chống mua bán người, tạo nhận thức thống nhất và đầy đủ về công tác phòng, chống mua bán người trong thời gian tới; nâng cao trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức và của toàn xã hội trong công tác phòng, chống mua bán người. Đồng thời hoàn thiện cơ sở pháp lý trong thực hiện việc hỗ trợ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội hiện nay và trong thời gian tới, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự, an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về phòng, chống mua bán người.

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã thông qua nhiều luật quan trọng

Mới đây, sau 35 ngày làm việc, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua một số Luật như: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc phòng, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân, Luật Quân nhân chuyên nghiệp, công nhân và viên chức quốc phòng, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Biên phòng Việt Nam, Luật Phòng không nhân dân, Luật Lực lượng dự bị động viên, Luật Phòng thủ dân sự, Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự, Luật Dân quân tự vệ, Luật Giáo dục quốc phòng và an ninh; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam; Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Hải quan, Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; Luật Thanh tra (sửa đổi); Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi); Bộ luật Hình sự (sửa đổi)...

Các luật này đều có hiệu lực thi hành ngay từ ngày 1/7/2025.

Đáng chú ý, Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) đã hoàn thiện các quy định nhằm thực hiện chủ trương xây dựng một nền công vụ thống nhất, liên thông, đồng bộ từ Trung ương đến cấp xã, không phân biệt cán bộ, công chức cấp xã với cấp tỉnh; đồng thời bổ sung, hoàn thiện các quy định để chuyển đổi phương thức quản lý cán bộ, công chức theo vị trí việc làm, lấy vị trí việc làm là trung tâm, trên cơ sở căn cứ vào yêu cầu của vị trí việc làm và kết quả, sản phẩm thực hiện nhiệm vụ để tuyển dụng, bố trí, sử dụng, đánh giá, đào tạo, quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ.

Cũng có hiệu lực từ 1/7 tới, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân quy định, hệ thống Viện kiểm sát nhân dân gồm: Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố; Viện kiểm sát nhân dân khu vực; Viện kiểm sát quân sự các cấp. Số lượng Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân tối cao không quá 27 người. Tổng biên chế của Viện kiểm sát nhân dân và Viện kiểm sát quân sự do Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị cấp có thẩm quyền quyết định. Số lượng Kiểm sát viên, cơ cấu tỷ lệ các ngạch Kiểm sát viên tại mỗi cấp Viện kiểm sát nhân dân; số lượng, cơ cấu tỷ lệ các ngạch Điều tra viên của Viện kiểm sát nhân dân tối cao do Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định theo đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao sau khi có ý kiến của Chính phủ...