(Thethaovanhoa.vn) - Sáng tác của nhà thơ Hữu Loan không nhiều, những bài về Hà Nội lại càng ít, riêng bài sẽ giới thiệu sau đây thì hẳn nhiều người từng biết cũng đã quên, nhiều người khác thì chưa biết. Ấy là bài Tâm sự Thủ đô, đăng trên tuần báo Trăm Hoa của chủ nhiệm kiêm chủ bút Nguyễn Bính. (Tiện thể xin lưu ý: Trăm Hoa của Nguyễn Bính là tờ báo đầu tiên đăng bài Màu tím hoa sim của Hữu Loan, sau một thời gian dài bài thơ này được truyền tụng theo lối viết tay chuyền tay).
Thật ra, cũng viết về Hà Nội, nhà thơ Hữu Loan còn có bài Đêm (in trong Giai phẩm mùa Thu, tập 1, ra ngày 29/8/1956). Bài Đêm ngắn hơn, và nhất là tình cảm trong đó có phần gượng gạo một chiều, thiếu sức thuyết phục, nếu đặt cạnh bài Tâm Sự Thủ đô này.
Chân dung nhà thơ Hữu Loan. Tranh Lê Quân
Có thể xem Tâm sự Thủ đô như một trường ca, vì bài này khá dài, gồm trên 200 câu thơ. Kết cấu của nó giống một trường ca thu nhỏ. Dòng cảm xúc trở đi trở lại với những phác họa cảnh sống người Hà Nội thời đầu kháng chiến, khi cuộc chiến giữa quân ta với quân địch trở nên quyết liệt.(“Khu Đồng Xuân/ lính trung đoàn thủ đô/ giết giặc đuổi quanh bàn thịt bò”). Nhiều người dân rời Thủ đô, tản cư về các vùng quê; rồi những đoàn quân rút đi, để lại một Hà Nội tạm bị chiếm; rồi có những người dân quay về thành phố “ở chung với giặc”, mỗi sáng mai phải “xót xa treo cờ giặc trước nhà”…
Nhưng trong Hà Nội xa hoa vẫn còn những người kháng chiến, khi “Giữa Hà Nội trưa yên lành/ Hồi còi rú thất thanh/ Kêu như người tắc họng/ Một xác Việt gian/ ngã tư nắng đọng”… Những lứa trẻ từ bỏ Thủ đô trốn ra đi về phía Việt Bắc; người trong thành khắc khoải đợi chờ… “Đến bao giờ / Việt Minh mới đánh vào Hà Nội?”
Theo ghi chú in ở cuối bài thì Tâm sự Thủ đô được Hữu Loan viết hồi những năm 1949-1950. Có lẽ vì vậy mà trong tâm sự người Hà Nội - cũng là trong trí tác giả - chưa thấy những ám ảnh của địa danh Điện Biên. Thơ chỉ mới nhắc tới những trận thắng Cao Bằng, Đông Khê, mơ ước những binh đoàn từ biên giới chuyển về trung du, kẹp vòng quanh ngoại vi thủ đô…, để một ngày nào đó, dân Hà Nội sẽ được thấy “ngày thủ đô chiến thắng”…
Nhân nhớ về ngày toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), xin giới thiệu lại bài thơ Tâm sự Thủ đô với bạn văn và bạn đọc, nhất là những ai yêu thơ Hữu Loan.
Bài thơ “Tự sự Thủ đô” của Hữu Loan đăng trên báo Trăm Hoa, 16/12/1956
TÂM SỰ THỦ ĐÔ
Trên những chuyến xe bò Đi về Kim Liên Đi về Chèm, Vẽ … Những người Thủ đô tản cư Đoàn xe đi Chở nặng tâm tư Một góc nhà Một hè phố Mắt em biếc một chiều xưa Quán Thánh, Cổ Ngư, Bạch Mai Bóng liễu, tháp rùa Một thằng bạn một thằng con ở lại
Khấp khểnh xe đi Vấp vào đêm tối
Thủ đô Ngày mùa thu Cờ bốc lửa phố dài Cờ bốc lửa công trường Nhà hát Lớn
Thủ đô Ngày Thủ đô chào đón Đoàn giải phóng quân về Qua cầu Long Biên Sông bóng người đi Vai cao rộng Mang núi rừng Việt Bắc Ai nhìn Thủ đô Lau thầm nước mắt - Quốc ca mình Người lính Việt đầu tiên Rừng xanh thượng du Lúa vàng bình nguyên Giữa phố Thủ đô chào nhau - Đồng chí! Có người làng đi Trong đoàn lính trẻ…
Thủ đô Quân lệnh đêm Chuyền qua tường nhà Lựu đạn đen ngòm trong nắm tay Rình sau mái ngói Nắng lóa tường vôi Chữ cào xương nhức nhối “Thanh niên sống chết với Thủ đô”
Đoàn xe đi Về đường Kim Liên Về đường Chèm, Vẽ Việt Bắc âm u Đường dài Thanh Nghệ
Đoàn xe đi Sắt rít đường khuya Giặc khởi hấn rồi ! Trong Hà Nội Một thằng bạn Một thằng con ở lại
Và bắt đầu Những ngày đêm thủ đô ghê rợn Khu Đồng Xuân Lính trung đoàn Thủ đô Giết giặc, đuổi quanh bàn thịt bò Giết giặc Đạn là từ nóc chợ Hai thằng với súng bom Uất hận đương đầu…
Bỗng một đêm Thủ đô Có đoàn quân quyết tử Cắt máu tay ăn thề Ngõ vắng Thủ đô Những đơn vị rút đi Góc phố Thủ đô Bóng những người đứng lại.
Lửa cháy Thủ đô Chân trời hấp hối Xác thằng bạn Xác thằng con Trên hè phố Thủ đô
Đường tản cư khuya Lửa tóe sắt bánh xe bò Xa cửa ô rồi Trông về Kim Liên Trông về Chèm, Vẽ … Bóng hoàng hôn lên Liệm tròn huyết thệ Người quyết tử quân cuối cùng
Những người dân Thủ đô Phải về với giặc ở chung Phải đốt cờ đỏ sao vàng Thức đêm may cờ ba sắc Và những sáng mai Tay xót xa Treo cờ giặc trước nhà
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Nhưng Hà Nội Giặc xây thêm ngục tù Xe phòng Nhì Chở từ ngoại ô Từng đoàn người xiềng tay Về qua phố tối Ngồi thức đêm Hà Nội Nhìn ra miền tự do - Có thằng con Theo chính phủ Cụ Hồ !
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Hà Nội hơn Hà Nội trước Nhưng Hà Nội Thủ đô trụy lạc Hà Nội cũ lầm than Ngã Tư Sở Khâm Thiên Đèn khuya chảy vàng Những tiệm hút Những hộp đêm Mọc theo tiếng gõ giày đinh Của đoàn Tây mũ đỏ Tiếng xe tăng viễn chinh Chiều đi bụi phố Và lần theo Bóng đèn dâm ô Lũ lượt kéo nhau về Thủ đô Từng đoàn thiêu thân Sợ Ánh sáng và gió lành Tôi thành thép Cánh tay người kháng chiến
Đêm Thủ đô rét đến Trong chăn bông Nghe lạnh chiến khu về Cơm gia đình đũa bát nhớ người đi
Nhưng sáng mai Thủ đô Từng đoàn phi cơ giặc Chở tang tóc đầy trong thân sắt Ra những miền quê xanh Tiếng bom dội về Chuyển Hà Nội mông mênh Tim người Thủ đô Rung lên như đất chuyển
Những người thủ đô tản cư Những đồng bào kháng chiến Từ những vùng tự do Có người vào Thủ đô Nhìn chừng thư trôi trên dòng sông Chào thằng bạn chiến khu Mà phục tấm lòng
Những đêm Thủ đô Mắt em biếc não nùng Những giấc ngủ tơ nhung Chập chờn về ác mộng - Ai hát thì thào Đêm Thủ đô cửa đóng Bài ca của Thủ đô mùa thu Bài trường ca của những người Chiến thắng sông Lô?
Người lính gác viễn chinh Đêm nghe căm thù Về năm đầu cửa ô Quát thành tiếng súng Và giữa Hà Nội trưa yên lành Hồi còi rú thất thanh Kêu như người tắc họng Một xác Việt gian ngã tư nắng đọng
Những em mùa thu Đi trong đoàn thiếu nhi Lớn thành thanh niên Bỏ nhà ra đi Hỏi thăm đường chiến khu Việt Bắc Đời nội thành xa hoa nặng nề từng thời khắc Những người ngày xưa Chưa thù Việt Minh Đã bắt đầu đợi chờ - Đến bao giờ Biết đến bao giờ Cho đêm sáng xa hoa Vỡ Rơi Thành bóng tối Xuống xác người máu me ngổn ngang gạch ngói ? - Đến bao giờ Việt Minh mới đánh vào Hà Nội ?
Những người Bắt sống Lơ-pa và Sác-tông Những chiến sĩ Cao Bằng Đông Khê Những binh đoàn biên giới chuyển về trung du Như đi từng dãy núi Kẹp vòng quanh ngoại vi Thủ đô
Em gái Hà Nội tản cư đẹp trong màu áo vải Rồi sẽ còn những ai Trong số người ở lại ? Ngày Thủ đô chiến thắng tưng bừng Em về Thủ đô chân - phố cũ - ngập ngừng
1949-50 HỮU LOAN Nguồn: Trăm Hoa, Hà Nội, s. 8 (16.12.1956), tr. 3, 8.
Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, ngày 16/6, Đại sứ quán Việt Nam tại Israel đã có thư gửi Cộng đồng người Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc tại Israel, trong đó khuyến cáo công dân đảm bảo an toàn trong bối cảnh xung đột leo thang.
Theo phóng viên TTXVN tại châu Âu, công viên phía Nam tại thủ đô Sofia của Bulgaria mới đây đã bừng lên sức sống của một châu Á thu nhỏ khi Lễ hội Văn hóa châu Á chính thức diễn ra, thu hút gần 20.000 người tham dự.
Bạn đang tìm kiếm một khách sạn 5 sao đẳng cấp cho chuyến du lịch tại Nha Trang? Đừng lo, bài viết này sẽ giúp bạn khám phá những khách sạn sang trọng, đẳng cấp và được yêu thích nhất trên Traveloka.
Trong khi quần vợt nữ Mỹ đang gặt hái thành công vang dội với những danh hiệu Grand Slam của Madison Keys và Coco Gauff, thì các tay vợt nam của nước này cũng đang đánh dấu sự hồi sinh mạnh mẽ.
XSMN 17/6: Xổ số miền Nam ngày 17/6/2025 gồm các tỉnh Bạc Liêu, Bến Tre và Vũng Tàu. Theo dõi kết quả XSMN hôm nay thứ Ba ngày 17/6 trên Thethaovanhoa.vn.
Với chủ đề "Tự hào và khát vọng" chương trình Vinh quang Việt Nam năm 2025 tôn vinh 19 tập thể, cá nhân xuất sắc trong mọi lĩnh vực đời sống xã hội sẽ diễn ra ngày 22/6 tại Cung văn hóa Lao động Hữu Nghị Việt Xô (Hà Nội). Chương trình năm nay không chỉ chú trọng những cá nhân, tập thể có bề dày thành tích mà còn hướng tới những nhân tố mới, nhân tố có tiềm năng.
ĐT Jordan từng thua ĐT Việt Nam ở vòng 1/8 Asian Cup 2019 nhưng trong những năm qua, họ có bước tiến vượt bậc khi giành vị trí á quân Asian Cup 2023 và gần đây nhất là đoạt vé dự VCK World Cup 2026.
Bộ VHTTDL vừa ban hành Kế hoạch số 2728/KH – BVHTTDL về việc tổ chức "Chương trình nghệ thuật đặc biệt chào mừng 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025)".
Ban chỉ đạo Trung ương Kỷ niệm các ngày lễ lớn và sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước trong 3 năm 2023 - 2025 vừa ban hành Quyết định phê duyệt đề án tổng thể các hoạt động kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9-2025).
Ghi nhận tại Thành phố Hồ Chí Minh từ đầu mùa Hè 2025 đến nay, nhiều doanh nghiệp du lịch - lữ hành tiếp tục đưa ra đa dạng sản phẩm, dịch vụ phục vụ dịp Hè.
Cuộc đua đến danh hiệu Vua phá lưới V-League mùa giải 2024-2025 đang diễn ra gay cấn khi có đến 5 cầu thủ đang cạnh tranh khốc liệt cho danh hiệu này. Đáng chú ý, mình Tiến Linh chạy đua với 4 ngoại binh Brazil.
Kết quả bóng đá U19 Đông Nam Á 2025 – Thethaovanhoa.vn cập nhật kết quả các trận đấu trong khuôn khổ vòng bảng giải vô địch U19 nữ Đông Nam Á 2025 diễn ra hôm nay, ngày 16/6/2025.
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam, nhóm phóng viên TTXVN thường trú tại Nhật Bản đã có cuộc trò chuyện đặc biệt với ông Miyake Kazuhisa, nguyên Trưởng đại diện hãng thông tấn Kyodo tại Việt Nam.
Lớp học tiếng Việt tại tỉnh Gunma – nơi những người mẹ, người cha và những tình nguyện viên tận tụy đang cùng nhau gìn giữ tiếng mẹ đẻ cho thế hệ sinh ra và lớn lên trên đất Nhật.
Đây là một trong những trận đấu chênh lệch nhất từng thấy trong bóng đá chuyên nghiệp. Đối với Auckland City, đội bóng bán chuyên từ New Zealand, việc lật đổ Bayern Munich – nhà vô địch Đức 34 lần và 6 lần vô địch UEFA Champions League – là nhiệm vụ bất khả thi.
Ngày 16/6, tại Thành phố Hồ Chí Minh, UBND Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức hội nghị về sắp xếp tổ chức bộ máy sở, ngành và các đơn vị sự nghiệp công lập nhằm triển khai Nghị quyết số 202/2025/QH15 về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Trải qua nhiều năm trong việc tuyển chọn và đạo tạo các thế hệ người mẫu trong nghề. Siêu mẫu Xuân Lan không chỉ ghi điểm trong mắt công chúng khi là một người mẫu nhiều kinh nghiệm trên sàn catwalk mà cô còn góp phần lớn công sức trong việc đào tạo thế hệ người mẫu trẻ đầy tiềm năng của Việt Nam.
Từng được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận nhà sưu tầm báo giấy phát hành tại Việt Nam từ cuối thế kỷ XIX đến nay với số lượng nhiều nhất, ông Nguyễn Phi Dũng cũng sở hữu bộ sưu tập báo chí yêu nước và cách mạng với nhiều tờ báo đặc biệt quý hiếm, có giá trị lịch sử cao.
XSDT 16/6 - Xổ số Đồng Tháp được phát hành bởi Công ty xổ số kiến thiết Đồng Tháp, quay thưởng trực tiếp vào 16h10 thứ Hai hàng tuần. Kết quả xổ số hôm nay cập nhật nhanh nhất trên Thethaovanhoa.vn.