(Thethaovanhoa.vn) - Sáng tác của nhà thơ Hữu Loan không nhiều, những bài về Hà Nội lại càng ít, riêng bài sẽ giới thiệu sau đây thì hẳn nhiều người từng biết cũng đã quên, nhiều người khác thì chưa biết. Ấy là bài Tâm sự Thủ đô, đăng trên tuần báo Trăm Hoa của chủ nhiệm kiêm chủ bút Nguyễn Bính. (Tiện thể xin lưu ý: Trăm Hoa của Nguyễn Bính là tờ báo đầu tiên đăng bài Màu tím hoa sim của Hữu Loan, sau một thời gian dài bài thơ này được truyền tụng theo lối viết tay chuyền tay).
Thật ra, cũng viết về Hà Nội, nhà thơ Hữu Loan còn có bài Đêm (in trong Giai phẩm mùa Thu, tập 1, ra ngày 29/8/1956). Bài Đêm ngắn hơn, và nhất là tình cảm trong đó có phần gượng gạo một chiều, thiếu sức thuyết phục, nếu đặt cạnh bài Tâm Sự Thủ đô này.
Chân dung nhà thơ Hữu Loan. Tranh Lê Quân
Có thể xem Tâm sự Thủ đô như một trường ca, vì bài này khá dài, gồm trên 200 câu thơ. Kết cấu của nó giống một trường ca thu nhỏ. Dòng cảm xúc trở đi trở lại với những phác họa cảnh sống người Hà Nội thời đầu kháng chiến, khi cuộc chiến giữa quân ta với quân địch trở nên quyết liệt.(“Khu Đồng Xuân/ lính trung đoàn thủ đô/ giết giặc đuổi quanh bàn thịt bò”). Nhiều người dân rời Thủ đô, tản cư về các vùng quê; rồi những đoàn quân rút đi, để lại một Hà Nội tạm bị chiếm; rồi có những người dân quay về thành phố “ở chung với giặc”, mỗi sáng mai phải “xót xa treo cờ giặc trước nhà”…
Nhưng trong Hà Nội xa hoa vẫn còn những người kháng chiến, khi “Giữa Hà Nội trưa yên lành/ Hồi còi rú thất thanh/ Kêu như người tắc họng/ Một xác Việt gian/ ngã tư nắng đọng”… Những lứa trẻ từ bỏ Thủ đô trốn ra đi về phía Việt Bắc; người trong thành khắc khoải đợi chờ… “Đến bao giờ / Việt Minh mới đánh vào Hà Nội?”
Theo ghi chú in ở cuối bài thì Tâm sự Thủ đô được Hữu Loan viết hồi những năm 1949-1950. Có lẽ vì vậy mà trong tâm sự người Hà Nội - cũng là trong trí tác giả - chưa thấy những ám ảnh của địa danh Điện Biên. Thơ chỉ mới nhắc tới những trận thắng Cao Bằng, Đông Khê, mơ ước những binh đoàn từ biên giới chuyển về trung du, kẹp vòng quanh ngoại vi thủ đô…, để một ngày nào đó, dân Hà Nội sẽ được thấy “ngày thủ đô chiến thắng”…
Nhân nhớ về ngày toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), xin giới thiệu lại bài thơ Tâm sự Thủ đô với bạn văn và bạn đọc, nhất là những ai yêu thơ Hữu Loan.
Bài thơ “Tự sự Thủ đô” của Hữu Loan đăng trên báo Trăm Hoa, 16/12/1956
TÂM SỰ THỦ ĐÔ
Trên những chuyến xe bò Đi về Kim Liên Đi về Chèm, Vẽ … Những người Thủ đô tản cư Đoàn xe đi Chở nặng tâm tư Một góc nhà Một hè phố Mắt em biếc một chiều xưa Quán Thánh, Cổ Ngư, Bạch Mai Bóng liễu, tháp rùa Một thằng bạn một thằng con ở lại
Khấp khểnh xe đi Vấp vào đêm tối
Thủ đô Ngày mùa thu Cờ bốc lửa phố dài Cờ bốc lửa công trường Nhà hát Lớn
Thủ đô Ngày Thủ đô chào đón Đoàn giải phóng quân về Qua cầu Long Biên Sông bóng người đi Vai cao rộng Mang núi rừng Việt Bắc Ai nhìn Thủ đô Lau thầm nước mắt - Quốc ca mình Người lính Việt đầu tiên Rừng xanh thượng du Lúa vàng bình nguyên Giữa phố Thủ đô chào nhau - Đồng chí! Có người làng đi Trong đoàn lính trẻ…
Thủ đô Quân lệnh đêm Chuyền qua tường nhà Lựu đạn đen ngòm trong nắm tay Rình sau mái ngói Nắng lóa tường vôi Chữ cào xương nhức nhối “Thanh niên sống chết với Thủ đô”
Đoàn xe đi Về đường Kim Liên Về đường Chèm, Vẽ Việt Bắc âm u Đường dài Thanh Nghệ
Đoàn xe đi Sắt rít đường khuya Giặc khởi hấn rồi ! Trong Hà Nội Một thằng bạn Một thằng con ở lại
Và bắt đầu Những ngày đêm thủ đô ghê rợn Khu Đồng Xuân Lính trung đoàn Thủ đô Giết giặc, đuổi quanh bàn thịt bò Giết giặc Đạn là từ nóc chợ Hai thằng với súng bom Uất hận đương đầu…
Bỗng một đêm Thủ đô Có đoàn quân quyết tử Cắt máu tay ăn thề Ngõ vắng Thủ đô Những đơn vị rút đi Góc phố Thủ đô Bóng những người đứng lại.
Lửa cháy Thủ đô Chân trời hấp hối Xác thằng bạn Xác thằng con Trên hè phố Thủ đô
Đường tản cư khuya Lửa tóe sắt bánh xe bò Xa cửa ô rồi Trông về Kim Liên Trông về Chèm, Vẽ … Bóng hoàng hôn lên Liệm tròn huyết thệ Người quyết tử quân cuối cùng
Những người dân Thủ đô Phải về với giặc ở chung Phải đốt cờ đỏ sao vàng Thức đêm may cờ ba sắc Và những sáng mai Tay xót xa Treo cờ giặc trước nhà
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Nhưng Hà Nội Giặc xây thêm ngục tù Xe phòng Nhì Chở từ ngoại ô Từng đoàn người xiềng tay Về qua phố tối Ngồi thức đêm Hà Nội Nhìn ra miền tự do - Có thằng con Theo chính phủ Cụ Hồ !
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Hà Nội hơn Hà Nội trước Nhưng Hà Nội Thủ đô trụy lạc Hà Nội cũ lầm than Ngã Tư Sở Khâm Thiên Đèn khuya chảy vàng Những tiệm hút Những hộp đêm Mọc theo tiếng gõ giày đinh Của đoàn Tây mũ đỏ Tiếng xe tăng viễn chinh Chiều đi bụi phố Và lần theo Bóng đèn dâm ô Lũ lượt kéo nhau về Thủ đô Từng đoàn thiêu thân Sợ Ánh sáng và gió lành Tôi thành thép Cánh tay người kháng chiến
Đêm Thủ đô rét đến Trong chăn bông Nghe lạnh chiến khu về Cơm gia đình đũa bát nhớ người đi
Nhưng sáng mai Thủ đô Từng đoàn phi cơ giặc Chở tang tóc đầy trong thân sắt Ra những miền quê xanh Tiếng bom dội về Chuyển Hà Nội mông mênh Tim người Thủ đô Rung lên như đất chuyển
Những người thủ đô tản cư Những đồng bào kháng chiến Từ những vùng tự do Có người vào Thủ đô Nhìn chừng thư trôi trên dòng sông Chào thằng bạn chiến khu Mà phục tấm lòng
Những đêm Thủ đô Mắt em biếc não nùng Những giấc ngủ tơ nhung Chập chờn về ác mộng - Ai hát thì thào Đêm Thủ đô cửa đóng Bài ca của Thủ đô mùa thu Bài trường ca của những người Chiến thắng sông Lô?
Người lính gác viễn chinh Đêm nghe căm thù Về năm đầu cửa ô Quát thành tiếng súng Và giữa Hà Nội trưa yên lành Hồi còi rú thất thanh Kêu như người tắc họng Một xác Việt gian ngã tư nắng đọng
Những em mùa thu Đi trong đoàn thiếu nhi Lớn thành thanh niên Bỏ nhà ra đi Hỏi thăm đường chiến khu Việt Bắc Đời nội thành xa hoa nặng nề từng thời khắc Những người ngày xưa Chưa thù Việt Minh Đã bắt đầu đợi chờ - Đến bao giờ Biết đến bao giờ Cho đêm sáng xa hoa Vỡ Rơi Thành bóng tối Xuống xác người máu me ngổn ngang gạch ngói ? - Đến bao giờ Việt Minh mới đánh vào Hà Nội ?
Những người Bắt sống Lơ-pa và Sác-tông Những chiến sĩ Cao Bằng Đông Khê Những binh đoàn biên giới chuyển về trung du Như đi từng dãy núi Kẹp vòng quanh ngoại vi Thủ đô
Em gái Hà Nội tản cư đẹp trong màu áo vải Rồi sẽ còn những ai Trong số người ở lại ? Ngày Thủ đô chiến thắng tưng bừng Em về Thủ đô chân - phố cũ - ngập ngừng
1949-50 HỮU LOAN Nguồn: Trăm Hoa, Hà Nội, s. 8 (16.12.1956), tr. 3, 8.
Khách sạn Sheraton Saigon Grand Opera vừa chính thức giới thiệu bộ sưu tập bánh Trung Thu 2025 mang tên The Grand Opera Collection - sự kết hợp tinh tế giữa nghệ thuật ẩm thực thủ công, thiết kế sang trọng và tám hương vị đặc sắc.
Từ ngày 7 đến 9/8, hơn 30 doanh nghiệp Hàn Quốc do Tổng công ty Phân phối Nông thủy sản và Thực phẩm Hàn Quốc (aT) dẫn dắt sẽ tham gia triển lãm quốc tế Vietfood & Beverage - Propack Vietnam 2025 tại Trung tâm Hội nghị và Triển lãm Sài Gòn (SECC).
Đêm 5/8 đến rạng sáng 6/8, tại Hà Nội, Tiểu ban diễu binh, diễu hành A80 Bộ Quốc phòng tổ chức huấn luyện thực hành cơ động phương tiện thực hiện nhiệm vụ A80 tại Quảng trường Ba Đình.
Sáng 6/8, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Diễn đàn lần thứ nhất của Quốc hội về hoạt động giám sát với chủ đề "Giám sát của Quốc hội để kiến tạo phát triển".
Trong trận ra quân tại vòng chung kết U20 nữ châu Á 2024 diễn ra tại Uzbekistan, đội tuyển U20 nữ Việt Nam đã phải nhận thất bại nặng nề 0-10 trước nhà đương kim vô địch Nhật Bản.
Emma Raducanu vừa bổ nhiệm Francisco Roig, một trong những cựu HLV của Rafael Nadal, làm HLV của mình cho đến cuối năm 2025. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là cô chấm dứt hợp tác với Mark Petchey.
Tour du đấu Hè tại Mỹ của MU đã khép lại với chức vô địch Premier League Summer Series, một dấu hiệu tích cực cho thấy đội bóng đang nỗ lực lấy lại phong độ sau mùa giải 2024-25 đầy thất vọng, khi chỉ cán đích ở vị trí thứ 15.
Chương trình dành cho khách hàng bán thành công xe ô tô Honda đã qua sử dụng và lên đời các xe ô tô Honda CR-V, CIVIC, BR-V, HR-V mới tại các nhà phân phối Honda Ô tô chính hãng trong tháng 8/2025
Sau 7 tháng ra mắt và hơn 4 tháng nhận đặt hàng, mẫu xe điện 7 chỗ đầu tiên của Vinfast Limo Green vừa được bàn giao tới tay khách hàng trong khuôn khổ Ngày hội Xanh - Thu xe xăng, lên đời xe Xanh tại Hà Nội.
Những ngày qua rất nhiều người hâm mộ bóng chuyền Việt Nam tỏ thái độ “bức xúc” với đối chuyền Pimpichaya của Thái Lan sau tình huống cô cứu bóng nhưng phần lớn trái bóng đã chạm sàn và trọng tài cho điểm Thái Lan sau thời gian dài tham khảo VAR.
Đây là Macan! Không phải Macan! Vẫn là Macan! Nhưng chắc chắn không phải Macan!... Đó là cuộc tranh luận xuyên suốt hành trình trải nghiệm Macan EV - mẫu SUV thuần điện đầu tiên của Porsche.
Ngày 05/08/2025 - Công ty Cổ phần Năng lượng VinEnergo đã ký thỏa thuận ghi nhớ triển khai giải pháp điện mặt trời tích hợp hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) với các nhà máy VinFast, VinES và liên doanh V-G.
Nhằm bảo đảm triển khai hiệu quả, nhất quán trong công tác quản lý về chứng thư chữ ký số chuyên dùng công vụ, UBND thành phố Hà Nội đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các xã, phường triển khai đồng bộ chữ ký số chuyên dùng công vụ theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Blackpink một lần nữa khẳng định vị thế thống trị toàn cầu khi MV Pink Venom chính thức vượt mốc 1 tỷ lượt xem trên YouTube - theo thông báo từ YG Entertainment.
Khu du lịch nổi tiếng bậc nhất Miền Trung Sun World Ba Na Hills vừa tung ra chính sách ưu đãi "kép" dành cho tất cả du khách Hàn Quốc đến Đà Nẵng lần 2 nhằm khuyến khích và tri ân những vị khách xứ sở Kim Chi quay lại thành phố bên sông Hàn.
Hệ thống Y tế Vinmec và Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (ĐHQG-HCM) vừa chính thức ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược, nhằm nâng cao chất lượng y tế và góp phần nâng cao năng lực chuyên môn, phát triển nguồn nhân lực y tế chất lượng cao cho y tế nước nhà.
XSMB 6/8: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Tư ngày 6/8/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên Thethaovanhoa.vn.