(Thethaovanhoa.vn) - Sáng tác của nhà thơ Hữu Loan không nhiều, những bài về Hà Nội lại càng ít, riêng bài sẽ giới thiệu sau đây thì hẳn nhiều người từng biết cũng đã quên, nhiều người khác thì chưa biết. Ấy là bài Tâm sự Thủ đô, đăng trên tuần báo Trăm Hoa của chủ nhiệm kiêm chủ bút Nguyễn Bính. (Tiện thể xin lưu ý: Trăm Hoa của Nguyễn Bính là tờ báo đầu tiên đăng bài Màu tím hoa sim của Hữu Loan, sau một thời gian dài bài thơ này được truyền tụng theo lối viết tay chuyền tay).
Thật ra, cũng viết về Hà Nội, nhà thơ Hữu Loan còn có bài Đêm (in trong Giai phẩm mùa Thu, tập 1, ra ngày 29/8/1956). Bài Đêm ngắn hơn, và nhất là tình cảm trong đó có phần gượng gạo một chiều, thiếu sức thuyết phục, nếu đặt cạnh bài Tâm Sự Thủ đô này.
Chân dung nhà thơ Hữu Loan. Tranh Lê Quân
Có thể xem Tâm sự Thủ đô như một trường ca, vì bài này khá dài, gồm trên 200 câu thơ. Kết cấu của nó giống một trường ca thu nhỏ. Dòng cảm xúc trở đi trở lại với những phác họa cảnh sống người Hà Nội thời đầu kháng chiến, khi cuộc chiến giữa quân ta với quân địch trở nên quyết liệt.(“Khu Đồng Xuân/ lính trung đoàn thủ đô/ giết giặc đuổi quanh bàn thịt bò”). Nhiều người dân rời Thủ đô, tản cư về các vùng quê; rồi những đoàn quân rút đi, để lại một Hà Nội tạm bị chiếm; rồi có những người dân quay về thành phố “ở chung với giặc”, mỗi sáng mai phải “xót xa treo cờ giặc trước nhà”…
Nhưng trong Hà Nội xa hoa vẫn còn những người kháng chiến, khi “Giữa Hà Nội trưa yên lành/ Hồi còi rú thất thanh/ Kêu như người tắc họng/ Một xác Việt gian/ ngã tư nắng đọng”… Những lứa trẻ từ bỏ Thủ đô trốn ra đi về phía Việt Bắc; người trong thành khắc khoải đợi chờ… “Đến bao giờ / Việt Minh mới đánh vào Hà Nội?”
Theo ghi chú in ở cuối bài thì Tâm sự Thủ đô được Hữu Loan viết hồi những năm 1949-1950. Có lẽ vì vậy mà trong tâm sự người Hà Nội - cũng là trong trí tác giả - chưa thấy những ám ảnh của địa danh Điện Biên. Thơ chỉ mới nhắc tới những trận thắng Cao Bằng, Đông Khê, mơ ước những binh đoàn từ biên giới chuyển về trung du, kẹp vòng quanh ngoại vi thủ đô…, để một ngày nào đó, dân Hà Nội sẽ được thấy “ngày thủ đô chiến thắng”…
Nhân nhớ về ngày toàn quốc kháng chiến (19/12/1946), xin giới thiệu lại bài thơ Tâm sự Thủ đô với bạn văn và bạn đọc, nhất là những ai yêu thơ Hữu Loan.
Bài thơ “Tự sự Thủ đô” của Hữu Loan đăng trên báo Trăm Hoa, 16/12/1956
TÂM SỰ THỦ ĐÔ
Trên những chuyến xe bò Đi về Kim Liên Đi về Chèm, Vẽ … Những người Thủ đô tản cư Đoàn xe đi Chở nặng tâm tư Một góc nhà Một hè phố Mắt em biếc một chiều xưa Quán Thánh, Cổ Ngư, Bạch Mai Bóng liễu, tháp rùa Một thằng bạn một thằng con ở lại
Khấp khểnh xe đi Vấp vào đêm tối
Thủ đô Ngày mùa thu Cờ bốc lửa phố dài Cờ bốc lửa công trường Nhà hát Lớn
Thủ đô Ngày Thủ đô chào đón Đoàn giải phóng quân về Qua cầu Long Biên Sông bóng người đi Vai cao rộng Mang núi rừng Việt Bắc Ai nhìn Thủ đô Lau thầm nước mắt - Quốc ca mình Người lính Việt đầu tiên Rừng xanh thượng du Lúa vàng bình nguyên Giữa phố Thủ đô chào nhau - Đồng chí! Có người làng đi Trong đoàn lính trẻ…
Thủ đô Quân lệnh đêm Chuyền qua tường nhà Lựu đạn đen ngòm trong nắm tay Rình sau mái ngói Nắng lóa tường vôi Chữ cào xương nhức nhối “Thanh niên sống chết với Thủ đô”
Đoàn xe đi Về đường Kim Liên Về đường Chèm, Vẽ Việt Bắc âm u Đường dài Thanh Nghệ
Đoàn xe đi Sắt rít đường khuya Giặc khởi hấn rồi ! Trong Hà Nội Một thằng bạn Một thằng con ở lại
Và bắt đầu Những ngày đêm thủ đô ghê rợn Khu Đồng Xuân Lính trung đoàn Thủ đô Giết giặc, đuổi quanh bàn thịt bò Giết giặc Đạn là từ nóc chợ Hai thằng với súng bom Uất hận đương đầu…
Bỗng một đêm Thủ đô Có đoàn quân quyết tử Cắt máu tay ăn thề Ngõ vắng Thủ đô Những đơn vị rút đi Góc phố Thủ đô Bóng những người đứng lại.
Lửa cháy Thủ đô Chân trời hấp hối Xác thằng bạn Xác thằng con Trên hè phố Thủ đô
Đường tản cư khuya Lửa tóe sắt bánh xe bò Xa cửa ô rồi Trông về Kim Liên Trông về Chèm, Vẽ … Bóng hoàng hôn lên Liệm tròn huyết thệ Người quyết tử quân cuối cùng
Những người dân Thủ đô Phải về với giặc ở chung Phải đốt cờ đỏ sao vàng Thức đêm may cờ ba sắc Và những sáng mai Tay xót xa Treo cờ giặc trước nhà
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Nhưng Hà Nội Giặc xây thêm ngục tù Xe phòng Nhì Chở từ ngoại ô Từng đoàn người xiềng tay Về qua phố tối Ngồi thức đêm Hà Nội Nhìn ra miền tự do - Có thằng con Theo chính phủ Cụ Hồ !
Ai về nội thành Thấy Hà Nội xa hoa Hà Nội hơn Hà Nội trước Nhưng Hà Nội Thủ đô trụy lạc Hà Nội cũ lầm than Ngã Tư Sở Khâm Thiên Đèn khuya chảy vàng Những tiệm hút Những hộp đêm Mọc theo tiếng gõ giày đinh Của đoàn Tây mũ đỏ Tiếng xe tăng viễn chinh Chiều đi bụi phố Và lần theo Bóng đèn dâm ô Lũ lượt kéo nhau về Thủ đô Từng đoàn thiêu thân Sợ Ánh sáng và gió lành Tôi thành thép Cánh tay người kháng chiến
Đêm Thủ đô rét đến Trong chăn bông Nghe lạnh chiến khu về Cơm gia đình đũa bát nhớ người đi
Nhưng sáng mai Thủ đô Từng đoàn phi cơ giặc Chở tang tóc đầy trong thân sắt Ra những miền quê xanh Tiếng bom dội về Chuyển Hà Nội mông mênh Tim người Thủ đô Rung lên như đất chuyển
Những người thủ đô tản cư Những đồng bào kháng chiến Từ những vùng tự do Có người vào Thủ đô Nhìn chừng thư trôi trên dòng sông Chào thằng bạn chiến khu Mà phục tấm lòng
Những đêm Thủ đô Mắt em biếc não nùng Những giấc ngủ tơ nhung Chập chờn về ác mộng - Ai hát thì thào Đêm Thủ đô cửa đóng Bài ca của Thủ đô mùa thu Bài trường ca của những người Chiến thắng sông Lô?
Người lính gác viễn chinh Đêm nghe căm thù Về năm đầu cửa ô Quát thành tiếng súng Và giữa Hà Nội trưa yên lành Hồi còi rú thất thanh Kêu như người tắc họng Một xác Việt gian ngã tư nắng đọng
Những em mùa thu Đi trong đoàn thiếu nhi Lớn thành thanh niên Bỏ nhà ra đi Hỏi thăm đường chiến khu Việt Bắc Đời nội thành xa hoa nặng nề từng thời khắc Những người ngày xưa Chưa thù Việt Minh Đã bắt đầu đợi chờ - Đến bao giờ Biết đến bao giờ Cho đêm sáng xa hoa Vỡ Rơi Thành bóng tối Xuống xác người máu me ngổn ngang gạch ngói ? - Đến bao giờ Việt Minh mới đánh vào Hà Nội ?
Những người Bắt sống Lơ-pa và Sác-tông Những chiến sĩ Cao Bằng Đông Khê Những binh đoàn biên giới chuyển về trung du Như đi từng dãy núi Kẹp vòng quanh ngoại vi Thủ đô
Em gái Hà Nội tản cư đẹp trong màu áo vải Rồi sẽ còn những ai Trong số người ở lại ? Ngày Thủ đô chiến thắng tưng bừng Em về Thủ đô chân - phố cũ - ngập ngừng
1949-50 HỮU LOAN Nguồn: Trăm Hoa, Hà Nội, s. 8 (16.12.1956), tr. 3, 8.
Link xem trực tiếp bóng đá Barcelona vs Inter Milan (02h00, 1/5): Thethaovanhoa.vn cập nhật các link trực tiếp trận Barcelona vs Inter Milan thuộc bán kết lượt đi Champions League.
Hòa chung bầu không khí trong nước đang tưng bừng tổ chức kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), những người con Việt Nam đang sống, làm việc và học tập tại Bắc Kinh (Trung Quốc) cảm nhận niềm vui khi được sống trong hòa bình và tự hào quê hương đất nước mình đang không ngừng phát triển; đồng thời cũng không quên những hy sinh bằng cả xương máu của thế hệ đi trước, để đất nước được độc lập, có được tiềm lực và cơ đồ như ngày nay.
Sau Đại hội Đảng lần thứ VI (1986), công cuộc Đổi mới được khởi xướng, đưa Việt Nam bước vào giai đoạn cải cách sâu rộng về cơ chế quản lý kinh tế và mở rộng quan hệ quốc tế.
Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước trong sáng 30/4 lịch sử là sự kiện chính trị trọng đại của đất nước, là dịp để toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ôn lại lịch sử hào hùng của dân tộc trong cuộc kháng chiến trường chinh chống giặc ngoại xâm thống nhất đất nước.
Những ngày tháng Tư, cả nước rộn ràng kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước – dấu mốc lịch sử thiêng liêng, in đậm trong tâm trí mỗi người dân Việt.
Từ thực tiễn ở Thành phố Hồ Chí Minh, có thể thấy nơi đây luôn hội tụ, thể hiện rõ nét nhất tinh thần và sức mạnh của đoàn kết. Đó là đoàn kết trong Đảng, trong hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, cùng với đó là nơi thể hiện rõ tinh thần hòa hợp dân tộc.
Từ tinh thần của Đại thắng mùa Xuân 1975 và làm tròn sứ mệnh lịch sử trong thời đại mới, Thành phố Hồ Chí Minh đã phát huy tính năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, tạo ra những dấu ấn lịch sử quan trọng, góp thêm tư liệu thực tiễn sinh động vào công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.
Ngày 30/4/2025, từ sáng sớm nhiều người dân Hà Nội xuống phố hoà chung không khí kỷ niệm kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
Trong không gian nghệ thuật đặc biệt của chương trình Mùa xuân thống nhất, ca sĩ Hòa Minzy và dàn Anh trai vượt ngàn chông gai đã tạo nên những khoảnh khắc đầy ấn tượng với khán giả.
Khi các chiến sĩ đến gần cả tuyến phố như vỡ òa, nhiều người đưa tay chào, gọi to trong phấn khích, nhiều người rưng rưng xúc động. Các chiến sĩ vừa đi đều bước, vừa mỉm cười, gật đầu, vẫy tay chào người dân hai bên đường.
Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025) cấp quốc gia do Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức trọng thể từ 6 giờ 30 phút ngày 30/4, tại TP HCM
Sáng 30/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025).
Ngày Arsenal đối đầu PSG tại bán kết lượt đi Champions League, huyền thoại Arsene Wenger đã có một lần trở lại hiếm hoi tại Emirates. Tuy nhiên, chuyến thăm của vị cựu HLV 75 tuổi suýt trở thành một kỷ niệm đáng quên khi ông gặp phải một sự cố hài hước ngay khi đặt chân đến sân.
Sáng 30/4, tại Kỳ đài bên bờ sông Bến Hải thuộc Khu di tích quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân tỉnh Quảng Trị tổ chức Lễ thượng cờ "Thống nhất non sông" nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), 53 năm Ngày giải phóng tỉnh Quảng Trị (1/5/1972 - 1/5/2025).
Theo truyền thông Tây Ban Nha, Carlo Ancelotti đã từ chối lời đề nghị dẫn dắt đội tuyển quốc gia Brazil, bất chấp việc được kỳ vọng sẽ ký hợp đồng trong tuần này.
Mikel Arteta nhấn mạnh lực lượng thiếu hụt khiến Arsenal thua PSG ngay tại Emirates nhưng tin Pháo Thủ hoàn toàn có thể ngược dòng ở bán kết lượt về cúp C1.
Sáng 30/4/2025, sau Lễ kỷ niệm cấp quốc gia 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025) diễn ra Lễ diễu binh, diễu hành tại tuyến đường Lê Duẩn (Quận 1) và một số tuyến đường trung tâm ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Sáng 30/4, tại Thành phố Hồ Chí Minh rực rỡ tên vàng, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025).