Trong bối cảnh đất nước phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch, ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy chuyển đổi số, việc Thủ tướng Chính phủ nhiều lần trực tiếp chỉ đạo xóa nhà dột nát cho người nghèo cho thấy rõ trách nhiệm nhân văn trong quản trị quốc gia.

Ở Việt Nam, "nhà" không chỉ là chỗ ở. Đó là nơi neo giữ giá trị gia đình, là không gian của an toàn và phẩm giá. Thế nhưng, vẫn còn nhiều người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng chịu thiên tai, sống trong cảnh "mưa thì dột, gió thì tốc mái, nắng thì nóng hầm hập, rét thì căm căm". Đây không thể là hình ảnh của một quốc gia phát triển.

Với Thủ tướng Phạm Minh Chính, đây là thực trạng không thể chấp nhận được. Đó là "vết thương âm ỉ" trong lòng hệ thống chính sách xã hội, và quyết tâm xóa bỏ bằng hành động cụ thể.

Trước đây, đã có nhiều phong trào thiện nguyện hỗ trợ xây nhà cho người nghèo. Nhưng thực tế cho thấy, vấn đề này vẫn tồn tại dai dẳng. Sự khác biệt trong chỉ đạo lần này nằm ở quyết tâm thể chế hóa: coi việc xóa nhà dột nát không chỉ là nghĩa cử, mà là nhiệm vụ chính trị của chính quyền các cấp.

Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải thống kê chính xác số hộ còn ở nhà tạm, nhà dột nát; công khai lộ trình hỗ trợ xây mới, sửa chữa, với mốc thời gian cụ thể. Tinh thần là không nói chung chung, không chạy theo thành tích, càng không để người dân mong chờ rồi thất vọng.

Các đại biểu tham dự Phiên họp thứ 6 của BCĐ xoá nhà tạm, nhà dột nát. Ảnh: Dương Giang - TTXVN

Không chỉ chỉ đạo từ xa, Thủ tướng đã nhiều lần trực tiếp đến các bản làng miền núi phía Bắc, vùng bão lũ miền Trung, khu dân cư nghèo ven đô - nơi còn những mái nhà xiêu vẹo - để chỉ đạo, đẩy mạnh triển khai việc xóa nhà tạm, nhà dột nát. 

Phát biểu tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Trung ương về xóa nhà tạm, nhà dột nát ngày 9/7, Thủ tướng nêu rõ: "Thời gian để hoàn thành mục tiêu đề ra còn rất ngắn và công việc còn lại không nhiều về số lượng nhưng lại là những việc khó. Những ngày cuối này là những việc rất khó khăn, vì những việc dễ đã làm trước rồi. Vì vậy, chúng ta cần dành nhiều thời gian hơn, nhiều công sức hơn, nhiều sự quan tâm hơn, tham gia kiểm tra, giám sát, thúc đẩy một cách quyết liệt hơn để hoàn thành toàn bộ mục tiêu đã đề ra".

Ngày 29/9/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm gia đình chính sách có nhà ở mới từ phong trào xoá nhà tạm, nhà dột nát tại xã Hiền Lương, huyện Đà Bắc, tỉnh Hoà Bình. Ảnh: Dương Giang - TTXVN

Cách tiếp cận "đi tận nơi, thấy tận mắt, chỉ đạo tại chỗ" là lời nhắc nhở hệ thống phải chuyển động theo hướng "lấy dân làm trung tâm, đặt phẩm giá con người lên hàng đầu".

Ông hiểu rằng xây vài chục căn nhà không khó. Nhưng để xây dựng cơ chế bền vững, chính sách đồng bộ, ngân sách minh bạch, phối hợp liên ngành hiệu quả để xóa hàng trăm nghìn căn nhà dột nát - đó là câu chuyện của quản trị vĩ mô. Và nó cần vai trò dẫn dắt từ người đứng đầu, cùng sự phối hợp thực chất từ Trung ương đến cơ sở.

Việc Thủ tướng trực tiếp chỉ đạo một vấn đề tưởng như nhỏ như "cái nhà" không chỉ là hành động cụ thể, mà thể hiện một mô hình điều hành lấy an sinh làm trọng tâm. Người nghèo không còn bị xem là "đối tượng hỗ trợ đơn lẻ", mà là những công dân xứng đáng được bảo vệ bởi các giá trị cốt lõi của một quốc gia văn minh.

Chỉ đạo của Thủ tướng càng có ý nghĩa khi diễn ra trong bối cảnh ngân sách nhà nước còn khó khăn, nhiệm vụ chi tiêu công ngày càng đòi hỏi hiệu quả. Ông nhiều lần nhấn mạnh vai trò huy động sức dân, xã hội hóa nguồn lực, phát huy sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc, doanh nghiệp, các tổ chức chính trị - xã hội.

Trong điều hành quốc gia, có những việc mang tầm chiến lược và cũng có những việc tưởng như nhỏ bé - như chuyện mái nhà. Nhưng chính những điều tưởng như nhỏ bé đó, nếu bị lãng quên, sẽ tạo ra khoảng tối trong lòng dân. Và ngược lại, nếu được chăm chút, sẽ trở thành chất keo gắn kết lòng tin giữa nhân dân và Nhà nước.

Hành động xóa nhà dột nát không chỉ cho người nghèo một mái nhà - mà còn khơi dậy niềm tin xã hội rằng: Nhà nước này đang thực sự vì dân. Và ở trung tâm của quyết tâm ấy là vai trò quyết liệt, nhân văn và nhất quán của Thủ tướng Chính phủ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát động xây nhà đại đoàn kết tại xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình (cũ) vào ngày 13/4/2024. Ảnh: Dương Giang - TTXVN

Báo Thể thao và Văn hóa