Dembele là lý do khiến Messi thất bại ở PSG

Paris Saint-Germain cuối cùng cũng vô địch Champions League đầu tiên trong lịch sử, sau nhiều năm thất bại. Nhưng người làm nên chiến công đặc biệt này không phải là Messi như chờ đợi hoặc Neymar hay Mbappe, mà nhờ Ousmane Dembele.

1. Để hiểu rõ sự đối lập này, ta cần quay lại giai đoạn tưởng chừng như rực rỡ nhưng lại là mờ nhạt thời kỳ PSG sở hữu Messi, Neymar và Mbappe. Bộ ba "galactico" đấy trên lý thuyết đủ để vô địch mọi giải đấu. Tuy nhiên, họ lại trở thành lý do của sự mất cân bằng, thiếu tính kết nối và áp lực nội tại.

Khi số 10 rời Barcelona để đầu quân cho PSG vào mùa hè 2021, nhiều người nghĩ rằng đây là phần tiếp theo đầy vinh quang của sự nghiệp vĩ đại, bởi vì ở đó đã có những đối tác hoàn hảo trên hàng công nhưng thực tế lại trái ngược.

Anh không thất bại vì đánh mất phong độ ở Parc des Princes, mà vì PSG không sẵn sàng cho cầu thủ vĩ đại nhất thế giới bóng đá. Tiền đạo 38 tuổi đến Paris không còn ở đỉnh cao thể lực, nhưng vẫn là trái tim chiến thuật hoàn hảo nếu được đặt đúng vị trí.

Vấn đề là PSG chưa từng xây dựng đội bóng xoay quanh anh, như Barcelona từng làm suốt 2 thập kỷ. Thay vào đó, anh bị nhét vào một cấu trúc chiến thuật bất ổn, cạnh tranh vai trò và không có tiếng nói trung tâm. Cùng lúc đó, những cái tôi lớn khác như Mbappe, người được ban lãnh đạo đội bóng ưu ái tuyệt đối khiến mọi nỗ lực xây dựng lối chơi thống nhất trở nên khó khăn hơn với tất cả. Neymar cũng là tác nhân khiến sức ảnh hưởng của Messi bị hạn chế.

Anh là người xuất sắc nhất trong số này nhưng không phù hợp với cả hệ thống bóng đá tại đây. PSG khi đó lại là một đội bóng bị chia rẽ, nơi chiến thuật và quyền lực không nhất quán. Cái tên Messi là quá lớn nhưng lại bị xem như một mảnh ghép bình thường. Thậm chí là không đủ lớn để tái định hình cấu trúc đã bị méo mó bởi những ảo vọng.

2. Vấn đề nằm ở PSG nhiều hơn là ở Messi. Đội bóng Pháp bước vào kỷ nguyên Messi-Neymar-Mbappe với tư duy xây dựng đội bóng như một chiến dịch tiếp thị hơn là một tập thể chiến thắng. Việc tập trung quá nhiều ngôi sao tấn công cùng lúc mà thiếu một hàng tiền vệ ổn định và hệ thống phòng ngự hỗ trợ khiến PSG dễ tổn thương trước các đối thủ được tổ chức tốt.

Bên cạnh đó, sự thay đổi liên tục trên băng ghế huấn luyện, từ Thomas Tuchel đến Pochettino rồi Galtier, khiến đội bóng không bao giờ đạt được sự liền mạch chiến thuật. Đội hình nhiều sao, ít tinh thần tập thể đó là mô tả hoàn hảo cho PSG thời kỳ ấy.

Khi Luis Enrique tiếp quản PSG, ông đã chấm dứt thời kỳ các "ngôi sao trị vì", đưa Dembele, một cầu thủ thất bại ở Barcelona vào vai trò trung tâm chiến thuật. Tiền đạo 28 tuổi là biểu tượng chiến thắng, đồng thời, là mô tả rõ ràng cho sự khác biệt về thành công của câu lạc bộ.

Trong 2 mùa Messi khoác áo PSG, đội bóng thường bị phá vỡ về cấu trúc khi cùng lúc phụ thuộc vào 3 ngôi sao lớn, những người không chủ động phòng ngự hay thiết lập một cấu trúc chiến thuật thấp.

3. Dembele không phải là ngôi sao "toàn quyền" như Mbappe hay là chủ nhân của mọi sân đấu như Messi. Nhưng anh đáp ứng hoàn hảo những gì Enrique cần, đó là cầu nối giữa pressing và chuyển trạng thái, giữa tốc độ và tổ chức. Tiền đạo người Pháp sống trong những không gian hẹp, dễ biến đổi, và luôn luôn chủ động. Anh chấp nhận không gian ít hơn để đổi lại việc đội hình có thể giữ được sự chặt chẽ.

Ở Dembele, Enrique tìm thấy một "Messi chiến thuật". Anh trở thành người tạo áp lực, kéo giãn hàng thủ đối phương, di chuyển chiến thuật. Trong hệ thống pressing cao của Enrique, Dembele tham gia trung bình 7,1 pha pressing ở 1/3 sân đối phương mỗi trận, chỉ đứng sau Vitinha và Hakimi.

Theo thống kê khác của Opta, Dembele, di chuyển tổng cộng 10,8km mỗi trận tại Champions League mùa này, cao nhất trong nhóm tiền đạo của PSG. Trong đó, 3,6km là các pha chạy không bóng mang tính chiến thuật, tức những pha kéo giãn hàng thủ dù không nhận bóng, giúp mở không gian cho tuyến hai băng lên. Đây chính là khác biệt về cấu trúc bóng đá so với giai đoạn của Messi, Neymar, Mbappe.

PSG vô địch Champions League vì họ cuối cùng hiểu ra một chân lý, bóng đá là môn thể thao của tập thể, không phải chiến dịch tiếp thị cá nhân. Dembele không phải là cầu thủ vĩ đại nhất nhưng anh lại là mảnh ghép phù hợp nhất, người chấp nhận hi sinh bản thân để trở thành một phần của cấu trúc chung.