Đào tạo nhân lực cho ngành kinh tế mới và giải pháp đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học

Sáng 20/6, phát biểu kết thúc phiên chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực giáo dục - đào tạo, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ: Phiên chất vấn đã diễn ra sôi nổi trên tinh thần xây dựng, trách nhiệm cao. 

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã trả lời cơ bản đầy đủ các vấn đề đại biểu nêu, đồng thời cũng thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế và cam kết về việc hoàn thiện chính sách, pháp luật cũng như giải pháp thực hiện trong thời gian tới.

Quyết liệt thực hiện các giải pháp

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, thời gian qua, lĩnh vực giáo dục và đào tạo đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Giáo dục đại học tiếp tục được đổi mới, tạo chuyển biến về chất lượng đào tạo nguồn nhân lực và nghiên cứu khoa học. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục cơ bản được chuẩn hóa; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học được cải thiện. Công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh được chú trọng, góp phần bảo đảm tốt hơn môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện.

Bên cạnh thành quả đạt được, còn có hạn chế cần khắc phục trong thời gian tới như: việc thực hiện tự chủ giáo dục đại học còn lúng túng, nhận thức chưa đầy đủ. Giáo dục đại học chưa thực sự gắn với thị trường lao động, chưa đáp ứng yêu cầu nhân lực cho các ngành kinh tế mới, công nghệ cao.

Việc tuyển sinh, phân tán các trường đại học, công tác tư vấn tâm lý giáo dục học đường, dạy thêm, học thêm, giảm tải chương trình… còn những vấn đề đặt ra. Hoạt động nghiên cứu khoa học gắn với đào tạo còn nhiều hạn chế. Bạo lực học đường còn diễn biến phức tạp. Tình trạng học sinh tử vong do đuối nước, tai nạn giao thông còn nhiều lo ngại. Việc kiểm soát chất lượng bữa ăn học đường ở một số nơi chưa chặt chẽ, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.

Đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp thu tối đa ý kiến của đại biểu Quốc hội, chỉ đạo quyết liệt việc thực hiện các giải pháp đã đề ra, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu tiếp tục tập trung rà soát, hoàn thiện cơ chế, tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, phân cấp, phân quyền; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, quy hoạch các trường đại học, thiết lập hệ thống quản trị đại học tiên tiến. Phát triển đội ngũ giảng viên, các nhà khoa học đủ năng lực, trình độ đáp ứng việc giảng dạy trong lĩnh vực khoa học cơ bản, các ngành kỹ thuật và công nghệ then chốt.

Hoàn thiện quy định pháp luật, hướng dẫn, phổ biến, truyền thông rõ hơn về dạy thêm, học thêm; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, đảm bảo thực hiện

chủ trương tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo, thiết bị dạy học thông minh, đổi mới phương pháp, hình thức kiểm tra, đánh giá, nâng cao hơn nữa chất lượng học chính khóa; ứng dụng chuyển đổi số để cung cấp thông tin cho cha mẹ học sinh và học sinh, hỗ trợ học sinh học tập hiệu quả hơn.

Đồng thời, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần tiếp tục quán triệt và chỉ đạo thực hiện nghiêm các quy định trong việc bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường. Chú trọng công tác xây dựng văn hóa học đường, thực hiện đầy đủ, thực chất các quy tắc ứng xử văn hóa trong trường học. Phối hợp giữa các cơ quan liên quan để xử lý, gỡ bỏ các thông tin phản cảm, có nội dung bạo lực đến trẻ em và học sinh trên mạng xã hội.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu bố trí đủ nguồn lực, bảo đảm chất lượng bữa ăn học đường; tăng cường thanh tra, kiểm tra huy động sự tham gia của Ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc giám sát an toàn thực phẩm, vệ sinh trường học tại các cơ sở giáo dục; phối hợp triển khai các giải pháp bảo vệ sức khỏe cho học sinh, sinh viên, trong đó ưu tiên dạy bơi an toàn và giáo dục pháp luật về trật tự an toàn giao thông.

Nhấn mạnh giáo dục và đào tạo là việc khó, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, Đảng, Nhà nước đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, nhưng cần hơn nữa sự phối hợp của các bộ, ban, ngành, tổ chức, sự vào cuộc tích cực của địa phương, sự quan tâm, ủng hộ của toàn xã hội, của mỗi người dân, các bậc phụ huynh học sinh.

An toàn thực phẩm trong trường học

Trước đó, sáng 20/6, trong khuôn khổ phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 9, Bộ trưởng Bộ Y tế đã tham gia giải trình một số nội dung liên quan đến vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm cho các học sinh ở trong các trường học, từ mầm non đến các trường đại học.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, vấn đề an toàn thực phẩm nói chung, đảm bảo bảo sức khỏe cho người dân nói riêng, đặc biệt là cho thế hệ trẻ của đất nước, là một nhiệm vụ rất quan trọng; được Ban Chỉ đạo liên ngành của Chính phủ cũng như các bộ, ban, ngành triển khai rất nhiều giải pháp trong thời gian qua.

Bộ Y tế và Bộ Giáo dục Đào tạo đã triển khai rất nhiều giải pháp đảm bảo an toàn thực phẩm trong trường học; có các văn bản phối hợp triển khai thực hiện trên cơ sở căn cứ vào hệ thống quy phạm pháp luật về vấn đề an toàn thực phẩm như Luật An toàn thực phẩm, các nghị định hướng dẫn, quy định về xử phạt liên quan. Cùng với đó là hệ thống văn bản, Thông tư liên tịch, trong đó vấn đề an toàn thực phẩm được hướng dẫn rất cụ thể, chi tiết.

Tiêu biểu, vấn đề đảm bảo về cơ sở vật chất, an toàn thực phẩm đã được quy định rõ tại quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 07:2010/BYT về vệ sinh phòng bệnh truyền nhiễm trong trường học; Thông tư 46/2010/TT-BYT về ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về vệ sinh phòng bệnh truyền nhiễm trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Vấn đề bếp ăn, khu vực ăn uống, căng-tin trong trường học phải đảm bảo quy định tại Thông tư số 30/2012/TT-BYT về điều kiện an toàn thực phẩm đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, kinh doanh thức ăn đường phố. Người làm việc tại nhà ăn, bếp ăn cho trường học phải đảm bảo yêu cầu về sức khỏe theo Thông tư 15/2012/TT-BYT quy định điều kiện chung bảo đảm an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Các trường học không có bếp ăn nội trú, bán trú và ký hợp đồng với các cơ sở có giấy chứng nhận đủ đảm bảo điều kiện về an toàn thực phẩm, phải triển khai thực hiện theo quy định tại 13/2016/TTLT-BYT-BGDĐT...

"Đây là những cơ sở pháp lý đã được tập trung xây dựng cụ thể đối với từng nội dung của từng đối tượng tham gia vào chuỗi cung ứng thực phẩm tại các trường học", Bộ trưởng Bộ Y tế nêu.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng đã phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo và chính quyền địa phương tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, hậu kiểm. Dẫn chứng, năm 2024, Bộ Y tế đã triển khai tại 354.820 cơ sở và phát hiện 22.073 cơ sở vi phạm về an toàn thực phẩm; đã xử lý 9.043 cơ sở, xử phạt trên 33 tỷ đồng. Trong quá trình triển khai thực hiện, ngành Giáo dục và Đào tạo, ngành Y tế cũng như các cơ sở chính quyền địa phương phối hợp kỹ lưỡng và có sự tham gia của đại diện Ban phụ huynh học sinh trong quá trình tham gia để kiểm soát các bữa ăn trong trường học.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Đào Hồng Lan thẳng thắn nói, mất an toàn thực phẩm trong các trường học vẫn còn xảy ra. Có nhiều nguyên nhân, kể cả chủ quan và khách quan. Nguyên nhân chủ quan như điều kiện thời tiết nóng bức hoặc là cách chế biến, triển khai không đảm bảo đúng theo các điều kiện, tiêu chuẩn.

"Nhưng một mặt, có những nguyên nhân khác. Đó là làm sao phải đảm bảo minh bạch trong quá trình cung cấp bữa ăn cho học sinh, kể cả về số lượng, chất lượng, nguồn kinh phí, vấn đề kiểm tra, giám sát trong quá trình triển khai toàn bộ các nội dung này", Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói và thẳng thắn chỉ rõ, có những nơi, việc triển khai này chưa đảm bảo được đúng các quy định và còn hiện tượng bớt tiêu chuẩn, chất lượng bữa ăn đối với học sinh; cần tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát.

Ghi nhận ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho rằng, phải tiến tới chuyên nghiệp hóa việc cung ứng suất ăn trường học. Bởi hiện nay, có rất nhiều loại hình cung ứng, có nơi cung ứng qua các cơ sở xuất kinh doanh đăng ký dịch vụ ăn uống, có nơi các cô trong trường tự nấu hoặc thuê người về tự nấu. Chính vì vậy, việc mà đảm bảo quy chuẩn chung vẫn còn khó khăn.

Theo đó, Bộ Y tế sẵn sàng phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng với Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai để việc cung ứng suất ăn chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu an toàn thực phẩm, cung ứng dịch vụ cũng như truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng đề ra. Đối với vấn đề này ở các vùng sâu, vùng xa nơi điều kiện còn hạn chế, Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị nâng cao trách nhiệm của đội ngũ chế biến thức ăn tại các cơ sở giáo dục, đảm bảo thực hiện theo đúng các quy định.

"Bộ Y tế sẵn sàng phối hợp cùng với Bộ Giáo dục Đào tạo để triển khai thực hiện rõ trách nhiệm của từng cơ quan đã được quy định tại các văn bản pháp luật", Trưởng ngành Y tế nói.