(Thethaovanhoa.vn) - Phải mất hơn 2 năm sau Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long, công chúng mới được xem bộ phim truyền hình Thái sư Trần Thủ Độ, dù trước đó đã có kế hoạch chiếu dịp này. Phim nhận được nhiều ý kiến khen chê trái chiều, khán giả “soi” rất nhiệt tình, tranh cãi rôm rả cả trên mạng.
Khán giả “soi” rất kỹ từ bối cảnh, nhân vật tới trang phục của họ trong phim. Đặc biệt, là lời ăn tiếng nói của nhân vật, những cảnh nóng bỏng giữa nhân vật nam và nữ... Những chi tiết như: việc Trần Thị Dung xưng “anh - em” với Trần Thủ Độ, xưng “mày - tao” với đầy tớ gái... Đặc biệt là những cảnh “nóng”, đặt trong hoàn cảnh bộ phim lịch sử này có cần thiết hay không?
Trao đổi với phóng viên Thể thao & Văn hóa, PGS-TS Nguyễn Thị Phương Chi, Viện Sử học, cho biết:
- Cách xưng hô của thế kỷ 13 không có “anh - em”, “mày - tao”, vì dân tộc ta hồi đó toàn dùng chữ Hán. Trong các tác phẩm chữ viết thời xưa cũng không thấy có cách xưng hô này. Phiên âm ra “anh - em” mãi sau này theo Quốc ngữ mới có.
PGS-TS Nguyễn Thị Phương Chi
Cảnh nóng mang “chất” thị trường
* Nhiều khán giả tỏ ra ngạc nhiên vì phim có cảnh Trần Thị Dung - Trần Thủ Độ và cặp đầy tớ trai - gái rủ nhau đi qua đêm, cảnh vũ nữ bán khỏa thân múa quyến rũ Thái tử. Là người nghiên cứu sử, quan điểm của chị về vấn đề này thế nào?
- Tôi nghĩ cảnh nóng ở đây hơi mang tính chất thị trường, chứ không phù hợp với phim lịch sử. Dù nhà Trần có quy định hôn nhân nội tộc nhưng quy định ngặt ngèo lắm. Ví dụ loạn luân, thông dâm trị tội rất nặng.
Cứ xem những bộ phim, tiểu thuyết trước Cách mạng, người ta không đề cập nhiều đến chuyện quan hệ nam nữ. Đến sau năm 1975, thế hệ bọn tôi yêu còn không được cầm tay nhau như bây giờ đâu. Thế kỷ 20 còn như thế, thì không thể áp đặt thế kỷ 21 vào thế kỷ 13 được. Đưa hoàn cảnh ngày hôm nay vào bộ phim như thế là quá mức cần thiết cho một bộ phim lịch sử.
* Có ý kiến cho rằng tình yêu nồng cháy của cặp tình nhân Trần Thủ Độ - Trần Thị Dung chính là biểu hiện sức sống của vương triều Trần non trẻ sau này. Mà chuyện nam nữ đời nào chẳng có, chúng ta cũng có Thị Mầu đấy chứ. Đời sống dân gian chắc hẳn khoáng đạt hơn hẳn đời sống cung đình mà sử sách ghi chép, vậy tại sao người hiện đại lại cảm thấy khó chấp nhận khi chứng kiến cảnh nam nữ trong phim lịch sử?
- Các cụ ngày xưa có những quy tắc rất nghiêm ngặt, nếu có chuyện nam nữ trước hôn nhân, người phụ nữ có thể bị gọt đầu bôi vôi, có người xấu hổ còn phải tự tử. Thị Mầu cũng bị Mõ rao con gái Phú ông chưa chồng đã chửa, bị đưa ra đình để bị tổng sỉ vả đấy thôi.
Tôi đồng ý cách xây dựng mối tình giữa Trần Thị Dung và Trần Thủ Độ phải nồng nàn, thắm thiết. Tuy nhiên xử lý ở mức độ nào để người xem thấy đúng là cả nghệ thuật cộng với hiểu biết và kiến thức lịch sử, chứ không chỉ đơn giản là anh cứ hư cấu theo cách của mình.
Gần đây tôi có xem Trò đời, phim vào thời kỳ Pháp thuộc, phụ nữ Việt lúc đó tân thời lắm rồi, dù kịch bản đẫm chất nhục dục nhưng đạo diễn rất tiết chế.
Cảnh 'nóng' trong phim Thái sư Trần Thủ Độ
Chất Đại Việt quá ít
* Chị nhận xét thế nào về bối cảnh, trang phục trong phim Thái sư Trần Thủ Độ?
- Không phù hợp. Tôi thấy đội múa trong cung có người còn đi giày vải, quai bắt chéo qua chân như diễn viên trường múa bây giờ. Dân thời Trần chỉ mặc quần áo thâm, đi chân đất, đàn ông để đầu trọc. Trong cung đình có quy định từng chức vụ, cấp bậc có mũ, áo khác nhau.
* Đạo diễn có phân trần rằng sử liệu quá ít, có nhiều cái cần đối chiếu nhưng các sử gia cũng không trả lời được.
- Cũng không thể trách được đạo diễn chưa tìm được người nghiên cứu chuyên sâu. Nhưng phải hỏi lại đạo diễn là đã hỏi ai?
Về sử liệu, đúng là thiếu thật, vì quốc sử, chính sử chỉ chép theo thể biên niên, đại khái ngày này diễn ra cái gì (hạn hán mất mùa), vua đi đâu làm gì, quân đội ra làm sao... Nhưng vẫn có những tư liệu giúp ta hình dung về quá khứ, về cách ăn, ở, mặc của người xưa. Ví dụ, nhà của thời Trần mái chỉ cách mặt đất 1,3-1,7m, nhà vách đất nên tối, phải trổ cửa sổ sát mặt đất để ánh sáng vào, trong nhà độ ẩm cao, nhà nào cũng có một bếp lò để xua đi khí độc. Bối cảnh trong phim, nhà quá cao là không đúng.
Rõ ràng có tư liệu hẳn hoi, chỉ có điều đạo diễn chưa sờ tới. Tôi thấy có rất nhiều vấn đề để góp ý trong bộ phim này.
* Yêu cầu tối thiểu của một người nghiên cứu lịch sử như chị với một bộ phim lịch sử?
- Tôi sẽ quan tâm phim có đúng với thực tế lịch sử lúc đó hay không. Phim là thứ có thể tiếp cận với đông đảo khán giả, nếu làm sai, khán giả lại hiểu đời nhà Trần là như thế, lâu dần ngấm vào nhận thức là rất nguy hiểm.
Thời nhà Trần, quốc sử ghi rõ cấm dân Việt không được ăn mặc kiểu phương Bắc; cấm dân ở Hải Trang, Vân Đồn (tức Quảng Ninh bây giờ) không được đội nón của phương Bắc, nên phải dùng nón ở Ma Lôi, Hồng Lộ (Hưng Yên bây giờ). Ngày xưa cấm như thế, còn bây giờ tôi thấy phim lịch sử của mình ảnh hưởng Trung Quốc nhiều quá, từ trang phục, bối cảnh, trong khi đó chất Đại Việt của mình thể hiện trong phim quá ít.
Juventus không chỉ cảm thấy bế tắc trong các trận đấu khi tiền đạo đắt giá Dusan Vlahovic có mặt trên sân, mà ngay cả trên thị trường cầu thủ, họ cũng chẳng biết giải quyết bài toán của chân sút này thế nào.
Có điều gì đáng chờ đợi hơn với Chủ tịch FIFA Gianni Infantino và những người yêu mến câu lạc bộ Inter Miami bằng việc Leo Messi tiếp tục tạo ra một khoảnh khắc thiên tài trước Palmeiras và Inter Miami lại chiến thắng?
Cô ấy là một trong những tượng đài trong làng bóng chuyền nữ Việt Nam, đã giành được rất nhiều danh hiệu cá nhân và tập thể trong sự nghiệp. Sau một thời gian dài nghỉ thi đấu, cô ấy đã chính thức trở lại.
TP. Hồ Chí Minh đã bước vào cao điểm mùa mưa, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cây xanh gãy, ngã trên đường do dông lốc, gây mất an toàn cho người dân; cùng với đó là tình trạng ngập lụt do mưa lớn, triều cường.
Ngày 22/6, tại ngoại ô thành phố New York đã diễn ra sự kiện "Ngày Gia đình ASEAN 2025" với sự tham gia của gần 1.000 cán bộ, nhân viên và thành viên gia đình từ các Phái đoàn thường trực tại Liên hợp quốc cùng Lãnh sự quán của 10 nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á và Timor Leste.
Thương hiệu điện ảnh huyền thoại How to Train Your Dragon (tên phim chiếu tại Việt Nam: "Bí kíp luyện rồng") phiên bản người đóng tiếp tục chứng minh sức hút mãnh liệt, giữ vững vị trí quán quân phòng vé Bắc Mỹ tuần thứ hai liên tiếp.
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương đã ký Công văn số 2895/BVHTTDL-DSVH gửi UBND các tỉnh/thành phố Thanh Hóa, Huế, Ninh Bình về tăng cường quản lý, bảo vệ, phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.
Ngôi vô địch LPBank V-League 2024/25 đã thuộc về Nam Định nhờ chất lượng cầu thủ cùng chiều sâu đội hình. Tuy vậy, không thể không kể đến những đối thủ cạnh tranh với đội bóng thành Nam "tự thua" hoặc để lại nỗi thất vọng lớn ở mùa giải năm nay.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương làm việc với Đảng ủy Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể Trung ương về kết quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và công tác Đảng thời gian qua, nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới.
Các cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran có thể làm gia tăng rủi ro đối với các hãng hàng không Mỹ hoạt động tại khu vực. Một số hãng bay đã hủy chuyến đến và đi từ Dubai và Doha do lo ngại an ninh.
Sáng 23/6/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì họp Thường trực Chính phủ về công tác triển khai thực hiện Triển lãm thành tựu kinh tế-xã hội nhân dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Sun PhuQuoc Airways – hãng bay hướng tới mô hình hàng không nghỉ dưỡng đầu tiên tại Việt Nam do Sun Group đầu tư và phát triển – chính thức công bố biểu trưng (logo) nhận diện thương hiệu.
Không chỉ là giai điệu của quá khứ, mỗi nhịp phách của di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại - Nhã nhạc cung đình Huế cất lên hôm nay là tiếng vọng của lịch sử, là "hồn" di sản đang được gìn giữ cẩn trọng.
Du lịch là dịp để thư giãn, khám phá, trải nghiệm những điều mới mẻ. Thế nhưng, ngày càng nhiều du khách trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo tinh vi, khiến chuyến đi mơ ước hóa thành kỷ niệm buồn.
Tổ chức xếp hạng Times Higher Education (THE) vừa công bố xếp hạng đại học có tầm ảnh hưởng năm 2025. Trong số 2.526 trường đại học từ 130 quốc gia/vùng lãnh thổ, Việt Nam có 16 cơ sở, nhiều nhất từ trước đến nay, tăng 3 cơ sở so với năm 2024.
Hội nghị thường niên các nhà tiên phong lần thứ 16 của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) năm 2025, hay còn gọi là "Diễn đàn Davos mùa Hè" sẽ được tổ chức tại thành phố Thiên Tân (Trung Quốc) từ ngày 24-26/6. Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính sẽ dẫn đầu đoàn đại biểu Việt Nam tham dự hội nghị. Đây là lần thứ ba Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự hội nghị này.
Chỉ còn một tuần trước khi Wimbledon 2025 chính thức khởi tranh, bảng xếp hạng ATP mới nhất đã hoàn tất việc xác định các vị trí hạt giống, mở đường cho một giải Grand Slam hứa hẹn nhiều bất ngờ.
Ngày 21/6/2025, sân vận động Quốc gia Mỹ Đình đã trở thành tâm điểm của một lễ hội âm nhạc sôi động khi G-Dragon, biểu tượng K-pop toàn cầu, xuất hiện trong khuôn khổ sự kiện K-STAR SPARK IN VIETNAM 2025.