Cả nước sẵn sàng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Chỉ còn chưa đầy 48 giờ đồng hồ nữa là đến ngày 1/7/2025 - Ngày đánh dấu một mốc quan trọng trong tiến trình cải cách hành chính ở nước ta: Vận hành chính thức chính quyền địa phương 2 cấp trên toàn quốc, gồm cấp tỉnh và cấp xã.

Việc loại bỏ cấp trung gian là cấp huyện, tinh gọn bộ máy hành chính vừa thể hiện quyết tâm chính trị cao, vừa phù hợp với yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ nhân dân trong giai đoạn phát triển mới.

Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV đã khép lại vào ngày 27/6 sau 35 ngày làm việc khoa học, tập trung cao độ, hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra. Đây cũng là kỳ họp có khối lượng nội dung về công tác lập pháp nhiều nhất từ trước đến nay. Quốc hội đã thông qua 34 luật, 14 nghị quyết và cho ý kiến 6 dự án luật, hầu hết các luật, nghị quyết thông qua đều đạt được sự đồng thuận rất cao của các đại biểu Quốc hội. Đặc biệt, Quốc hội đã thảo luận và thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cùng với nhiều luật, nghị quyết đồng bộ, tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp.

Những quyết sách này không chỉ hiện thực hóa đường lối của Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII mà còn đóng vai trò then chốt để mô hình hai cấp vận hành hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Quốc hội cũng đưa ra các quyết định mang tính bản lề về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và xã: giảm từ 63 xuống còn 34 tỉnh, thành và chỉ còn 3.321 đơn vị xã, giảm 6.714 đơn vị hành chính. Việc giảm cấp trung gian không chỉ tiết kiệm nguồn lực mà còn rút ngắn thời gian giải quyết công việc của người dân.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đã đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương ngay sau Kỳ họp này khẩn trương triển khai thực hiện nghiêm túc, đồng bộ và hiệu quả các luật, nghị quyết đã được Quốc hội thông qua; đặc biệt là thực hiện các Nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã… vận hành chính thức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ký ban hành Nghị quyết số 207 về Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026, trong đó có giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội giám sát các nội dung liên quan đến việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đồng thời, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động giám sát; chủ động giám sát ngay từ khi triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Không khí làm việc tại các địa phương trên cả nước cũng đang trong thời điểm “nước rút” để sẵn sàng vận hành mô hình mới. Như ở Hà Nội, thành phố đã hoàn thành vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền địa phương hai cấp; chuẩn bị sẵn sàng cho Lễ công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các quyết định của thành phố về việc triển khai hoạt động đơn vị hành chính cấp xã mới vào ngày 30/6. Kỳ họp thứ 24 Hội đồng nhân dân thành phố khóa XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 cũng đã thông qua 11 nghị quyết có nhiều nội dung rất quan trọng để kịp thời vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Tại nhiều tỉnh, thành phố khác, lãnh đạo tỉnh đã đi kiểm tra, chỉ đạo trực tiếp để bảo đảm việc bàn giao nhiệm vụ, nhân sự, trụ sở, chữ ký số… được hoàn thành trước ngày 30/6, nhằm bảo đảm hoạt động suôn sẻ từ 1/7.

Mặt khác, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký công điện 99/CĐ‑TTg chỉ rõ 11/34 địa phương còn chậm cấp chữ ký số, 22/34 nơi chưa tập huấn xong cán bộ về phần mềm thủ tục hành chính điện tử, 6 địa phương chưa bố trí xong trụ sở cấp xã mới, trong khi tỷ lệ chi trả chế độ nghỉ việc mới đạt 50,48%. Các địa phương được yêu cầu khẩn trương khắc phục để tránh gián đoạn phục vụ dân.

Trước đó, ngày 27/6, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 171-KL/TW về tiếp tục triển khai, hoàn thành nhiệm vụ sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính. Trong đó, yêu cầu các cấp ủy, cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương tiếp tục tập trung cao nhất, chủ động, tích cực, quyết liệt triển khai nghiêm túc các chủ trương, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị gắn với đơn vị hành chính 2 cấp.

Các cấp ủy, cơ quan, đơn vị trực thuộc Trung ương cần tập trung chỉ đạo đồng bộ, quyết liệt để bộ máy mới vận hành đồng bộ, thông suốt; bảo đảm các hoạt động bình thường của người dân, doanh nghiệp, nhất là trên các lĩnh vực giải quyết thủ tục hành chính, y tế, giáo dục, văn hoá…; nỗ lực cao nhất để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra trong năm 2025. Giao Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội lãnh đạo Ủy ban Thường vụ Quốc hội hướng dẫn cụ thể trường hợp đặc biệt cho phép chỉ định chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, trưởng các ban và đại biểu của hội đồng nhân dân cấp xã; chủ tịch, phó chủ tịch, ủy viên UBND cấp xã (mới) ở những xã không hợp nhất, sáp nhập.

Nỗ lực về sắp xếp đơn vị hành chính và triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đang ở những bước cuối cùng của giai đoạn “nước rút”. Những tồn tại cũng đang được khắc phục trong những ngày cuối cùng của tháng 6/2025 để mô hình chính quyền hai cấp chính thức vận hành vào ngày 1/7/2025. Bước đột phá lớn trong cải cách hành chính, gần dân, sát dân hơn cũng là tiền đề quan trọng để xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phục vụ nhân dân- hướng đến mục tiêu phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.

Như Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu tại buổi tiếp xúc cử tri ở Hóc Môn và Củ Chi (Thành phố Hồ Chí Minh), sau sát nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh mới sẽ trở thành siêu đô thị. Đây là cơ hội lớn mang tính lịch sử cho Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương khi hợp nhất để cùng nhau đánh thức tiềm năng, thế mạnh một cách đồng bộ, tạo ra không gian phát triển mới, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên phát triển thịnh vượng của dân tộc.

Xem têm tin tức Văn hoá TẠI ĐÂY